Opleidingen in het onderwijs

Als leerkracht in het basisonderwijs draag je bij aan de ontwikkeling van kinderen in de leeftijd van 4 tot en met 12 jaar. Je staat voor één klas en geeft les in vakken als Nederlands, rekenen en wereldoriëntatie. Het basisonderwijs is opgedeeld in:

• de onderbouw (groep 1 en 2), 
• middenbouw (groep 3 t/m 5) en,
• de bovenbouw (groep 6 t/m 8). 

In het basisonderwijs werk je aan het verdiepen en verbreden van de kennis, inzichten en vaardigheden van jouw leerlingen. Je moet pedagogisch, vakinhoudelijk en vakdidactisch bekwaam zijn om goed les te kunnen geven. In de onderbouw leren kinderen door spel en thema’s. In de midden- en bovenbouw werk je met methodes en onderzoekend leren. Naast het lesgeven voer je ook andere taken uit om zo en actieve rol te spelen in de schoolorganisatie. Denk aan het voeren van oudergesprekken, het organiseren van een schoolkamp of het uitvoeren van andere coördinatietaken.

Lesbevoegdheid halen

Om als leerkracht in het basisonderwijs te mogen werken heb je een bevoegdheid nodig. Er zijn verschillende manieren om deze te behalen:

1. Lerarenopleiding basisonderwijs (Pabo) voltijd: Een voltijdopleiding is een logische stap nadat je de middelbare school of een mbo-opleiding hebt afgerond. Je gaat je fulltime focussen op de lerarenopleiding, volgt overdag lessen en doet veel praktijkervaring op. Bijvoorbeeld in de vorm van stages. Daarnaast heb je recht op studiefinanciering. Bekijk Lerarenopleiding basisonderwijs voltijd Almere of Lerarenopleiding basisonderwijs voltijd Zwolle.
2. Lerarenopleiding Teachers College voltijd: Klaar voor een (creatieve) uitdaging? Bij het Teachers College ontdek je in je eerste jaar verschillende kanten van het onderwijs. Daarna kies je: basisonderwijs of voortgezet onderwijs. Hier draait alles om creativiteit, experimenteren en samen leren binnen een hechte community. Het is een voltijd lerarenopleiding. Je gaat +/- 40 uur per week aan de slag, loopt stages en hebt recht op studiefinanciering.
3. Universitaire Pabo voltijd: De Universitaire Pabo is geschikt als je leerkracht wilt worden in het basisonderwijs en daarnaast het onderwijs wilt verbeteren. Je volgt Pedagogische Wetenschappen aan de VU (Amsterdam) en de Pabo bij Windesheim (Zwolle). Daarnaast loop je stages. Je hebt een vwo-diploma nodig om toegelaten te worden tot deze voltijd lerarenopleiding.
4. Alo-Pabo voltijd: Twijfel je of je basisschoolleraar of sportdocent wilt worden? Behaal beide diploma's in vijf jaar met de Alo-Pabo. Je start bij de Lerarenopleiding Lichamelijke Opvoeding. Daarna volg je 1,5 jaar een speciaal traject binnen de Lerarenopleiding Basisonderwijs. De Alo-Pabo is een voltijdtraject. Je volgt overdag lessen, loopt stages en hebt recht op studiefinanciering. 
5. Pedagogiek-Pabo voltijd: Met de Pedagogiek-Pabo behaal je in vijf jaar een diploma voor Pedagogiek en voor de Pabo. Je leert alles over lesgeven, opvoeding en de ontwikkeling van kinderen. Je kunt straks aan de slag als leerkracht in het basisonderwijs maar ook als pedagoog. De Pedagogiek-Pabo is een voltijdtraject. Je studeert fulltime, loopt stages, volgt overdag les en hebt recht op studiefinanciering.  
6. Lerarenopleiding basisonderwijs (Pabo) deeltijd: Een deeltijdopleiding is geschikt als je de studie wilt combineren met werk of een gezin. Je besteedt +/- 20 uur per week aan lessen en zelfstudie. Daarnaast leer je in de praktijk tijdens stages of op je eigen werkplek. Totaal besteed je dus 30 tot 40 uur per week aan je opleiding. Zelfstandigheid en discipline zijn extra belangrijk bij een deeltijdstudie. Je hebt geen recht op studiefinanciering. Bekijk Lerarenopleiding basisonderwijs deeltijd Almere of Lerarenopleiding basisonderwijs deeltijd Zwolle.
7. Lerarenopleiding basisonderwijs (Pabo) via zij-instroom: Heb jij een hbo- of wo-diploma en een aantal jaren werkervaring op zak? Dan is het Zij-instroomtraject geschikt voor jou. Je gaat meteen bij een basisschool aan de slag en behaalt binnen twee jaar jouw bevoegdheid. Het scholingsprogramma wordt voor jou op maat gemaakt en is afhankelijk van eerdere opleidingen en werkervaring. Bekijk Lerarenopleiding basisonderwijs zij-instroom Almere of Lerarenopleiding basisonderwijs zij-instroom Zwolle.

Als docent in het voortgezet onderwijs geef je les aan leerlingen in de leeftijd 12 tot en met 18 jaar. Je specialiseert je in één bepaald vak en geeft lessen aan verschillende klassen. Het voortgezet onderwijs is onderverdeeld in het praktijkonderwijs, vmbo, havo en vwo.  Om les te mogen geven in het voortgezet onderwijs, heb je een tweede- of eerstegraads bevoegdheid nodig. Met een tweedegraads bevoegdheid mag je lesgeven aan:

• vmbo: klas 1 t/m 4 
• havo: klas 1 t/m 3
• vwo: klas 1 t/m 3
• mbo

Met een eerstegraads bevoegdheid kun je lesgeven aan:

• vmbo: klas 1 t/m 4
• havo: klas 1 t/m 5
• vwo: klas 1 t/m 6
• mbo

Jouw eerste- of tweedegraads bevoegdheid is altijd gekoppeld aan een specifiek vak, zoals Nederlands. 

Tweedegraads bevoegdheid halen

Je kunt een tweedegraads bevoegdheid op verschillende manieren behalen:

1. Lerarenopleiding voltijd: Een voltijdopleiding is een logische stap nadat je de middelbare school of een mbo-opleiding hebt afgerond. Je gaat +/- 40 uur per week aan de slag met je studie, volgt overdag lessen en loopt stages. Jouw opleiding duurt vier jaar en je hebt recht op studiefinanciering. Je leert alles over een specifiek vak, didactiek en pedagogiek.
2. Lerarenopleiding Teachers College voltijd: Klaar voor een (creatieve) uitdaging? Bij het Teachers College krijg je in jaar één de kans om verschillende plekken binnen het onderwijs te ervaren. Daarna kies je voor het basisonderwijs of voortgezet onderwijs. Creativiteit, experimenteren en een hechte community staan centraal. Het Teachers College is een voltijd lerarenopleiding. Je gaat +/- 40 uur per week aan de slag, loopt stages en hebt recht op studiefinanciering.
3. Lerarenopleiding deeltijd: Een deeltijdopleiding is geschikt als je studeren wilt combineren met werk of een gezin. Je besteedt +/- 20 uur per week aan lessen en zelfstudie. Je hebt één vaste lesdag per week op onze campus. Daarnaast leer je in de praktijk tijdens stages of op je eigen werkplek. Totaal besteed je dus 30 tot 40 uur per week aan je opleiding. Zelfstandigheid en discipline zijn extra belangrijk bij een deeltijdstudie. Je hebt geen recht op studiefinanciering. 
4. Lerarenopleiding via afstandsleren: Je studeert voltijd en besteedt gemiddeld 30 tot 40 uur per week aan jouw bacheloropleiding, inclusief stages. Je werkt zelfstandig thuis aan opdrachten, bestudeert theorie en neemt deel aan online onderwijs. Daarnaast loop je stage, maak je portfolio’s en kom je voor toetsen naar de campus in Zwolle. 
5. Lerarenopleiding zij-instroom onderwijs: Met de Lerarenopleiding via Zij-instroom kun jij binnen twee jaar een (extra) tweedegraadsbevoegdheid halen. Samen met jou stellen we een scholingsplan op maat op. Je hebt een aanstelling nodig als docent bij een school om deze opleiding te doen. Daarnaast moet je de Pabo of de pedagogische academie hebben afgerond. Een diploma van een andere tweedegraads bevoegdheid, dan waarin je nu les wil geven, volstaat ook. Of je hebt een hbo- of wo-diploma binnen het vakgebied waarin je les wilt gaan geven. Misschien heb je in eerdere opleidingen of in jouw werk al relevante competenties opgedaan. Je kunt deze kennis laten valideren bij ons assessmentcentrum. Na afloop ontvang je een rapport met de validering van jouw leeruitkomsten. Op basis van dit rapport kun je samen met een studiebegeleider een traject voor jou op maat samenstellen. Meer over het assessmentcentrum Bewegen en educatie.
6. Kopopleiding: Wil je lesgeven binnen jouw vakgebied? Met de Lerarenopleiding via Kopopleiding haal je in één jaar je tweedegraads lesbevoegdheid. Je hebt een relevant hbo- of wo-bachelordiploma in jouw vakgebied nodig om te starten. Het ministerie heeft vastgesteld welke vooropleidingen toegang geven in een verwantschapstabel. Je hebt geen aanstelling nodig bij een school. Geeft jouw vooropleiding geen toegang? Dan is de Lerarenopleiding via Zij-instroom mogelijk interessant.

Bekijk alle lerarenopleidingen

Eerstegraads bevoegdheid behalen

Voor een eerstegraads bevoegdheid volg je een lerarenopleiding aan een universiteit. Of je volgt een masteropleiding aan een hogeschool. Een hbo-master kun je volgen nadat je een tweedegraads bevoegdheid hebt behaald.

Hogeschool Windesheim heeft twee eerstegraads opleidingen:

• Lerarenopleiding Lichamelijke Opvoeding voltijd
• Lerarenopleiding Lichamelijke Opvoeding deeltijd
• Master Leraar Godsdienst in deeltijd

Bevoegdheid vmbo basis/kader onderbouw behalen

Geef je al les in het basisonderwijs en wil je nu ook in de onderbouw van het vmbo lesgeven? Met het opscholingstraject bevoegdheid groepsleerkracht vmbo-onderbouw kun je in een halfjaar je bevoegdheid halen. 

Het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) is praktijkgericht onderwijs dat meestal opleidt tot een specifiek beroep. Een mbo-opleiding is een goede vervolgstap voor scholieren met een vmbo-diploma. Om les te mogen geven in het mbo heb je een tweede- of eerstegraads bevoegdheid nodig. Na de volgende opleidingen kun jij lesgeven binnen een specifiek vakgebied in het beroepsonderwijs:

• Lerarenopleiding Economie voltijd
• Lerarenopleiding Economie deeltijd
• Lerarenopleiding Economie afstandsleren
• Lerarenopleiding Gezondheidzorg en Welzijn voltijd
• Lerarenopleiding Gezondheidszorg en Welzijn deeltijd
• Lerarenopleiding Gezondheidszorg en Welzijn afstandsleren
• Lerarenopleiding Technisch Beroepsonderwijs voltijd
• Lerarenopleiding Technisch Beroepsonderwijs deeltijd
• Docent en Kennismanager Dienstverlening en Producten deeltijd

Werk je momenteel onbevoegd als docent in het mbo of de volwasseneneducatie? Met de cursus Pedagogisch Didactisch Getuigschrift (PDG) haal je in anderhalf jaar jouw lesbevoegdheid voor het mbo en het volwassenenonderwijs. Met ruime ervaring in het onderwijs en een relevante hbo-opleiding kun je het traject mogelijk versnellen.

Het speciaal onderwijs is er voor leerlingen die specialistische of intensieve onderwijsbegeleiding nodig hebben. Er is speciaal basisonderwijs, speciaal onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs. Deze scholen hebben dezelfde kerndoelen als gewone basisscholen, maar leerlingen in het speciaal onderwijs krijgen meer tijd om die te behalen. De groepen zijn kleiner en er zijn meer deskundigen die helpen met leren. 

Speciaal basisonderwijs

Om les te mogen geven in het speciaal basisonderwijs heb je een diploma van de Lerarenopleiding basisonderwijs (Pabo) nodig. Je kunt deze opleiding volgen in voltijd of deeltijd in Almere of Zwolle. Heb je al een hbo- of wo-diploma en relevante werkervaring? Dan kun je ook de Lerarenopleiding basisonderwijs via zij-instroom volgen.
Bekijk alle opleidingen voor basisonderwijs.

(Voortgezet) speciaal onderwijs

Om les te mogen geven binnen het (voortgezet) speciaal onderwijs heb je een eerste- of een tweedegraadsbevoegdheid nodig. Een tweedegraads bevoegdheid behaal je met een lerarenopleiding aan een hogere school. Je kunt deze opleidingen in voltijd, deeltijd of via afstandsleren volgen. Omscholen tot leraar? Met een relevant hbo- of wo-diploma kun je een bevoegdheid behalen via een Kopopleiding of een Zij-instroomtraject. Een eerstegraads bevoegdheid behaal je met een lerarenopleiding aan een universiteit of een hbo-master. Met de Master Educational Needs kun je specialiseren in het passend onderwijs.

Als onderwijsondersteuner of instructeur ben je onderdeel van het onderwijsteam. Je mag wel zelfstandig voor de klas staan maar je valt altijd onder de eindverantwoordelijkheid van een docent of onderwijsteam. Taken zijn bijvoorbeeld het begeleiden van practica, nakijken van toetsen en geven van lessen. Als instructeur focus je meestal op het praktijkgerichte deel van het onderwijs. 

Met onderstaande opleidingen behaal je geen docentbevoegdheid, maar ben je wel benoembaar als instructeur of onderwijsondersteuner. 

• Na de Ad Educatief Professional Beroepsonderwijs kun je als instructeur aan de slag op het mbo of het voortgezet onderwijs. Je kunt ook trainingen verzorgen voor bedrijven en instellingen.
• Na de Ad Pedagogisch Educatief Professional kun je pedagogisch coach of lerarenondersteuner in het basisonderwijs worden.
• Na de cursus Pedagogisch Didactisch Getuigschrift voor Instructeurs kun je als onderwijsondersteuner werken in het primair, voortgezet of speciaal onderwijs.