Expertisecentrum Positive Behavior Support (PBS)

Een veilig schoolklimaat creëren en vaardig worden in het hanteren van gedrag. Dát is het doel van Positive Behavior Support (PBS). Dit doel wordt eerder gehaald als PBS door de hele school wordt gedragen. Dat wordt School- Wide Positive Behavior Support genoemd (SW- PBS). Het Expertisecentrum PBS draagt bij aan de implementatie van (SW)PBS op tal van scholen. Dit gebeurt door het opleiden en begeleiden van medewerkers, het uitvoeren van praktijkgericht onderzoek en het ontwikkelen en delen van kennis en ervaring. We werken samen in netwerken van scholen in het basisonderwijs, voortgezet onderwijs, speciaal onderwijs en in het MBO.

Wij werken samen met het Kenniscentrum SWPBS van PI research(opent in nieuw tabblad) en Fontys OSO(opent in nieuw tabblad) in SWPBS Team-NL(opent in nieuw tabblad).

Als expertisecentrum zijn wij overtuigd van de kracht van netwerken van lerende professionals. Inmiddels hebben we veel ervaring opgedaan met netwerkleren. Vraagstukken uit de praktijk zijn de basis voor de bijeenkomst die wordt gerealiseerd op één van de scholen van de deelnemers aan het. Collega scholen sluiten aan, hebben inbreng, reflecteren op theorie én praktijk en inspireren elkaar. Deelnemers benutten de handreikingen voor de doorontwikkeling van SWPBS op de eigen school. 

In de praktijk: OBS de Meander 

OBS de Meander uit Amersfoort is in 2012 begonnen met de implementatie van (SW)PBS in de eigen school. Tot op de dag van vandaag maakt de school onderdeel uit van een groeiend netwerk van PBS-scholen. In de praktijk blijkt dat een netwerk een ondersteunende leeromgeving kan zijn én blijven voor lerende scholen. Het doornemen van verdiepende theorie, het ‘kijkje in de keuken nemen’ en elkaar daarop bevragen is heel helpend bij het leren toepassen en doorontwikkelen van de PBS-principes op een ‘eigen-wijze’ manier.

“De systematische wijze waarop de schoolbrede aanpak voor gedrag is geïmplementeerd en cyclisch wordt geëvalueerd en geborgd is sterk en kan als voorbeeld dienen voor versterking van de kwaliteitszorg op andere onderdelen.” (2018, uit het inspectierapport van OBS de Meander) 

Meer weten?

Wil je meer weten over PBS invoeren in je eigen school of heb je interesse om aan te sluiten bij een (startend of gevorderd) PBS-netwerk van scholen? Neem dan contact op met Joke Kamstra via j.kamstra@windesheim.nl(opent in nieuw tabblad).

Op de Ambelt in Zwolle, school voor (voortgezet) speciaal onderwijs, staat het gedachtegoed van Positive Behavior Support centraal. Deze organisatie slaagt er in een kansrijk initiatief van één afdeling (SO, 2012) te benutten voor organisatiebrede (school) ontwikkeling. 

In de praktijk: De Ambelt

Vanaf de start in 2012 zijn we als expertisecentrum nauw betrokken bij de school om het gedachtegoed van PBS in de hele organisatie in te zetten voor schoolontwikkeling. Het meerjarig ontwikkeltraject is zodanig opgezet dat de Ambelt in toenemende mate zelfstandig de PBS-aanpak implementeert, onderhoudt en doorontwikkelt op de zes locaties. De school heeft een eigen netwerk van PBS-coördinatoren die samenwerken om de PBS-aanpak op maat te maken voor de leerlingen en de verschillende teams. Dit betekent dat alle leerlingen en medewerkers te maken krijgen met PBS! De Ambelt beschikt over een co-opleider die in samenwerking met het expertisecentrum een PBS module aan biedt aan nieuwe collega’s. Om PBS te borgen maakt het regelmatig evalueren onderdeel uit van de kwaliteitszorg. Deze manier van werken heeft ervoor gezorgd dat de Ambelt een goed voorbeeld is van hoe je een schoolbrede aanpak duurzaam kunt implementeren in het speciaal onderwijs.

Publicatie: SWPBS en sociale veiligheid in het speciaal onderwijs

Aan het project ‘SWPBS en sociale veiligheid in het speciaal onderwijs’ deden drie scholen van de Ambelt mee. Aan de hand van de ervaringen op deze scholen laten de auteurs zien wat de mogelijkheden én de uitdagingen zijn bij de invoering en inbedding van deze aanpak.

Willemse, T. M., Goei, S. L., Boei, F., & de Bruine, E. J. (2022). School-wide positive behaviour interventions and support in Dutch schools for special education. European Journal of Special Needs Education, Published online(opent in nieuw tabblad).

Meer weten?

Wil je meer weten over hoe je PBS organisatiebreed kan invoeren (bijvoorbeeld in het speciaal onderwijs)? Neem dan contact op met Joke Kamstra via j.kamstra@windesheim.nl(opent in nieuw tabblad).

In drie studies is gekeken naar de implementatie en effecten van SWPBS op Nederlandse scholen. Voor de effectmeting zijn 66 basisscholen gedurende drie jaar gevolgd. Hierbij werden data verzameld over de implementatie van SWPBS, sociale veiligheid, gedragsincidenten, het aantal leerlingen dat extra ondersteuning kreeg voor gedrag en gegevens over begrijpend lezen en rekenen/wiskunde.

Meer over SWBPS op scholen

Meer weten? Neem contact op met Monique Nelen via mjm.nelen@windesheim.nl(opent in nieuw tabblad).

Als expertisecentrum werken we nauw samen met het lectoraat Leraren en lerarenopleiders in inclusieve Leeromgevingen. De focus van het lectoraat ligt op het ontwerpen van onderwijsleeromgevingen die goed onderwijs bieden aan álle leerlingen en studenten. Onderwijs dat is ontworpen via bewuste, collaboratief gerichte onderwijs- en onderzoeksactiviteiten en zich richt op het toewerken naar inclusievere leeromgevingen. Op dit moment lopen er een drietal onderzoeken naar het ondersteunen van (startende) leraren bij het hanteren van gedragsvraagstukken in de klas.

Lees hier meer over het lectoraat en hun onderzoek

Meer weten? Neem contact op met Monique Nelen via mjm.nelen@windesheim.nl(opent in nieuw tabblad).