SWPBS op Nederlandse basisscholen

In drie studies is gekeken naar de implementatie en effecten van School-Wide Positive Behavior Support op Nederlandse scholen.

• Lectoraat: Inclusieve Leeromgevingen en expertisecentrum PBS
• Betrokken onderzoekers: Monique Nelen
• Mede gefinancierd door: NWO (Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek)

Een schoolbrede aanpak om gedragsproblemen te voorkomen

SWPBS (School-Wide Positive Behavior Support) is een schoolbrede aanpak om gedragsproblemen op school te voorkomen en aan te pakken door een veilige leeromgeving te creëren. Kenmerken van SWPBS zijn:

• Schoolbrede aanpak
• Focus op preventie in een meergelaagd model van ondersteuning
• Lesgeven in gedragsverwachtingen die gebaseerd zijn op schoolbreed gedeelde waarden
• Positieve benadering
• Consistente manier van reageren op probleemgedrag
• Datagestuurd werken
• Samenwerking met ouders en ketenpartners

Implementatie SWPBS op Nederlandse scholen

In drie studies is gekeken naar de implementatie en effecten van SWPBS op Nederlandse scholen. Uit het onderzoek komt naar voren dat aanpassingen aan de Nederlandse onderwijscontext niet van invloed waren op een betrouwbare implementatie. Op 66 basisscholen zijn gedurende drie schooljaren gegevens verzameld over de mate van SWPBS implementatie, sociale veiligheid, gedragsincidenten, het aantal leerlingen dat extra ondersteuning kreeg voor gedrag, en groepsvaardigheid scores voor begrijpend lezen en rekenen/wiskunde. Er was een toename in de mate van implementatie te zien en een afname van het aantal leerlingen dat aangaf dat er onveilige plekken in de school waren. Sterke veranderingen in de mate van implementatie waren gerelateerd aan een toename van het welbevinden van leerlingen en een afname van het aantal gedragsincidenten in de school.

Publicaties

• Nelen, M. Verveer, D., & Kamstra, J. (2020). Over werken met SWPBS in het MBO. Vaktijdschrift Profiel, 2, 20-23.
• Nelen, M. J. M., Willemse, T. M., van Oudheusden, M. A., & Goei, S. L. (2019). Cultural Challenges in Adapting SWPBIS to a Dutch Context. Journal of Positive Behavior Interventions, First published online. doi:10.1177/109830071987609.
• Nelen, M. J. M., Blonk, A., Scholte, R. H. J., & Denessen, E. (2019). School-Wide Positive Behavior Interventions and Supports: Fidelity of Tier 1 Implementation in 117 Dutch Schools. Journal of Positive Behavior Interventions. First published online.
• Nelen, M., Oudheusden, M. v., & Goei, S. L. (2017). De kleur van SWPBS in Nederland. Culturele aanpassing van het SWPBS-model aan de Nederlandse onderwijscontext volgens experts. Tijdschrift voor Orthopedagogiek, 56, 484-495.
• Nelen, M. (2017). Meten is weten. OJ Actueel 2017-8, 4-5.
• Nelen, M., Das, T., Blonk, A., Reijnders, I., Baard, M., Leeuwen, E. v., & Albrecht, A. (2016). De vijf pijlers van SWPBS anno 2016. Tijdschrift voor Orthopedagogiek, 55, 484-493.
• Bergen, E. van, Blonk, A., & Nelen, M. (2015). Over gedragsverwachtingen en regels binnen SWPBS. Zorgprimair, 03-2015, 6-10.
• Nelen, M. (2014). Passende zorg en onderwijs. Een onderzoek naar de samenwerking tussen onderwijs en jeugdzorg op twee PBS-scholen. Zwolle, Christelijke Hogeschool Windesheim, lectoraat Onderwijszorg en samenwerking in de keten.
• Nelen, M., & Bergen van, E. (2013). De Schoolbrede Evaluatie Toets (SETNL) als kwaliteitsinstrument voor Groen naar Geel. Nieuw Meesterschap ,3 (3), 23-28.
• Blonk, A., & Nelen, M. (2011). Het gebruik van data bij gedragsvraagstukken. Zorgbreed. Tijdschrift voor integrale leerlingenzorg, 8 (31), 21-24.
• Goei, S.L, Nelen, M., Oudheusden, M., De Bruine, E., Piscaer, D., Roozeboom, C., Schoorel, B., & Blok, R. (2010). Omgaan met gedragsproblemen in het onderwijs: SWPBS (deel 1). Remediaal 1, jaargang 2010/2011, p. 12-17.
• Goei, S.L, Nelen, M., Oudheusden, M., De Bruine, E., Piscaer, D., Roozeboom, C., Schoorel, B., & Blok, R. (2011). Omgaan met gedragsproblemen in het onderwijs: SWPBS (deel 2). Remediaal 2, jaargang 2010/2011.
• Nelen, M. (2010). Gedragsproblemen op school. De pedagogische kwaliteit van SWPBS. Zwolle, Christelijke Hogeschool Windesheim, lectoraat Pedagogische Kwaliteit van Onderwijs.

Meer weten? 

Neem contact op met: Monique Nelen, onderzoeker
E-mail: mjm.nelen@windesheim.nl(opent in nieuw tabblad)