Lesson Study: een aanpak voor inzicht in het leren van leerlingen

Het blijvend onderzoeken van je eigen lespraktijk zodat je beter naar je leerlingen kijkt en daar je onderwijs op kunt afstemmen is een blijvende uitdaging voor alle leraren. Om met deze uitdaging te kunnen omgaan is het ontwikkelen van onderwijs in teamverband belangrijk, zodat leraren met elkaar de professionele dialoog aangaan over hun lessen. Lesson Study biedt een mogelijkheid om deze professionele ontwikkeling te ondersteunen. Vanaf 1 september is het lectoraat Inclusieve Leeromgevingen gestart met het onderzoeksproject 'Lesson Study in Future Teacher Education’ (LIFT). Dit internationale samenwerkingsproject wordt gefinancierd door een Erarmus+ subsidie. Het doel? Een Europees blauwdruk maken voor de implementatie van Lesson Study in de lerarenopleidingen in Europa. Lector dr. Sui Lin Goei en associate lector dr. Martijn Willemse vertellen meer over het project.

Lesson Study: een aanpak voor inzicht in het leren van leerlingen

Lesson Study (LS) staat bekend als een effectieve aanpak voor professionele ontwikkeling van leraren die kan bijdragen aan innovatieve leer- en onderwijspraktijken. Bij LS werkt een team van leraren samen op een gezamenlijk gekozen onderwerp om meer inzicht te krijgen in het leren van hun leerlingen. Het implementeren van LS in de lerarenopleiding is relatief nieuw.

“Lesson Study is een aanpak voor leraren om meer grip te krijgen op het leren van de leerling,” legt Sui Lin uit. “De vijf essentiële kenmerken van LS komen overeen met de vijf belangrijke kenmerken van effectieve professionele ontwikkeling: de praktijk nabij, gebaseerd op het eigen praktijkprobleem, gezamenlijk werken aan professionele ontwikkeling, waarbij je onderzoekend werkt en op cyclische wijze vragen oplost.”

“Sui Lin is één van de grondleggers, samen met Nellie Verhoef en Siebrich de Vries, van LS in Nederland. Daarnaast is Sui Lin degene die een Lesson Study model specifiek met een focus op de onderwijsbehoeften ontwikkelde. Sindsdien is er in Nederland een groot Lesson Study-netwerk opgebouwd. Ze is tevens internationaal toonaangevend op de relatie tussen LS en inclusie, is bestuurslid van de internationale LS vereniging en redacteur van het flagship tijdschrift over LS. Deze positie én de expertise op het gebied van LS is de reden waarom het lectoraat penvoerder is.” vult Martijn aan. “Dit onderzoeksproject sluit aan bij het nationale en internationale debat rond continuing professional development.”

Een gedeelde blauwdruk met respect voor lokale context

In dit project zullen onderzoekers, lerarenopleiders en hun studenten uit zes Europese landen (Nederland, Ierland, Estland, Cyprus, Portugal, Zwitserland) een blauwdruk ontwikkelen die lerarenopleiders over heel Europa handvatten, materialen en hulp biedt om LS in de eigen lerarenopleiding vorm te geven. Vanuit Nederland participeren tevens NHL Stenden Hogeschool en de Universiteit Utrecht. “De blueprint wordt deels gebaseerd op een uitgebreide literatuurstudie van wat er de afgelopen twaalf jaar onderzocht en bekend is over LS,” vertelt Sui Lin. “Daarnaast spelen de studenten en de lerarenopleiders uit de verschillende partnerlanden een belangrijke rol in de ontwikkeling van de blauwdruk. We komen namelijk met al deze mensen begin maart bij elkaar in Leeuwarden en in Groningen om ervaringen uit te wisselen uit de praktijk.”

Martijn: “Dit gebeurt allemaal voor we gaan schrijven aan de blauwdruk zodat we alle verschillende perspectieven meenemen. Daarna wordt de blauwdruk getest in de lespraktijk in de zes verschillende landen. Met de feedback die hieruit voort komt scherpen we de blauwdruk aan. Het uiteindelijke product geeft verschillende varianten waarop een leraar de les kan vormgeven, die afgestemd zijn op de context van het land en de desbetreffende lerarenopleiding. Dus een gedeelde blauwdruk met respect voor de lokale context.” 

Verantwoordelijkheid voor nieuwe generaties: goed, inclusief lesgeven 

Het lectoraat voelt de verantwoording voor nieuwe generaties van leraren: hoe kunnen we goed inclusief lesgeven realiseren. “Goed inclusief lesgeven valt of staat bij het ontwikkelen van de professionele dialoog over wat leerlingen nodig hebben en hoe daar de leeromgeving in de klas en school voor in te richten. Hiertoe is het belangrijk dat we in de lerarenopleidingen al hiermee starten. Maar ook daarna door samenwerkingen met het werkveld moet de professionele ontwikkeling van leraren gesteund worden,” concludeert Sui in. “Want willen we kwaliteit van inclusief onderwijs borgen, dan moet je leraren ondersteunen om dit te doen.” 

Meer weten over dit project? Lees hier meer over dit onderzoeksproject of kijk op liftproject.eu(opent in nieuw tabblad).