INCLU-ZIE: € 1 miljoen voor onderzoek naar inclusief en gezond opgroeien

Jongeren en hun eigen omgeving méér zelf aan zet en minder problematiseren, dat is INCLU-ZIE: een nieuwe onderzoeksgroep van vier hogescholen. De zogenaamde SPRONG-groep bundelt krachten en kennis om inclusief en gezond opgroeien in een complexe samenleving te versterken en te bevorderen. Want ondanks de doelen van de Jeugdwet, laat de inzet van jeugdhulp een stijgende trend zien: in 2021 kreeg één op de zes jongeren in Nederland een vorm van jeugdhulp. De onderzoeksgroep wil daarom meer jeugdigen gezond(er) en in welbevinden laten opgroeien door de focus te leggen op de context van de jeugdigen én op meer zeggenschap over hun eigen leefomgeving.

Met subsidie van het Nationaal Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek SIA(opent in nieuw tabblad) van € 1 miljoen, gaat deze SPRONG-groep van start. SPRONG staat voor het stimuleren van praktijkgerichte onderzoeksgroepen en helpt de hogescholen bij het verder opbouwen en versterken van een gezamenlijke onderzoeksinfrastructuur. De subsidie kan verlengd worden met nog eens 4 jaar, om in 8 jaar tijd uit te groeien tot krachtige onderzoeksgroep. INCLU-ZIE bestaat uit het lectoraat Jeugd (penvoerder) en Klantenperspectief in Ondersteuning en Zorg van hogeschool Windesheim en de lectoraten Jeugdhulp in Transformatie(opent in nieuw tabblad) van De Haagse Hogeschool, Jeugd (opent in nieuw tabblad)van Hogeschool Utrecht en Residentiële Jeugdzorg(opent in nieuw tabblad) van Hogeschool Leiden.

Zorgen voor inclusief en gezond opgroeien in een complexe samenleving

Deze vier hogescholen bundelen hun krachten in INCLU-ZIE, omdat ze constateren dat beleid en wetswijzigingen om jongeren gezond en in welbevinden te laten opgroeien tot nog toe hun doel missen. Kort gezegd kijkt en biedt men te vaak zorg aan vanuit een medisch perspectief en zoekt men te weinig vanuit de context van kinderen zelf naar oplossingen. Wat betekent het om hen en hun omgeving meer aan zet te laten zijn? Hoe beïnvloedt een sterke pedagogische context de inzet van hulpverlening? Dit doen de lectoraten elk met een eigen focus, maar met dezelfde ambitie voor en inhoudelijke visie op inclusief en gezond opgroeien. Windesheimlector Jeugd, Dorien Graas: “We zien dat er ondanks vele wetswijzigingen op het gebied van jeugd, onderwijs en gezondheid een trend is ontstaan die tegengesteld is aan de doelstellingen van al die wetswijzigingen. In plaats van meer jeugdigen die gezonder en in welbevinden opgroeien lijkt het resultaat tegenovergesteld: het gebruik van jeugdhulp stijgt in Nederland al decennia.”

Zorgen voor een kanteling

Om een kanteling te maken naar inclusiever en gezonder opgroeien wil de onderzoeksgroep aansluiten op de belangrijkste missie voor een gezonde samenleving, zoals het doel dat in 2030 50% van de zorg meer (of vaker) in de eigen leefomgeving wordt georganiseerd, in plaats van in instellingen, met netwerken rond mensen zelf. En hier is volgens INCLU-ZIE een omslag in ons denken en handelen voor nodig. In plaats van te denken en te handelen in termen van problemen, moet men de focus verleggen naar de sociaalpedagogische context rond jeugdigen en goed kijken naar wat vanuit die context recht doet aan wat de jeugdige zelf nodig heeft. In de praktijk betekent dit dat we twee denkkaders moeten doorbreken. Dit houdt in dat we meer denken vanuit context en pedagogische relatie in plaats van vooral medisch te handelen en redeneren in gezondheidstermen – van diagnose, vroegsignalering tot risicotaxaties. En er moet een shift plaatsvinden van professionals aan zet naar jeugdigen en hun omgeving zelf aan zet.

Zorgen voor meer kennis

INCLU-ZIE wil inzetten op kennisontwikkeling voor het inclusief en gezond opgroeien van àlle kinderen, door drie bronnen van kennis te bundelen en in te zetten: van ervarings-, praktijk- tot wetenschappelijke kennis. Daarbij vertrekt het vanuit de ervaringen van kinderen, jongeren en ouders, zodat zij meer regie krijgen. En dit vraagt om transformatie van de beleidsdoelen. Wat zijn de ‘normale’ opgroeikansen en welke context helpt daarbij? Hoe omarmen we variëteit en hoe gaan we in onze complexer wordende samenleving om met gedrag van jeugdigen dat afwijkt van de norm? Als we dat weten kunnen we gemeenten en overheden helpen daarop te sturen. Want zo kun je beleidsdoelstellingen als de ‘sociaalpedagogische context’ versterken en het universeel geldende ‘it takes a village to raise a child’ in de dagelijkse opvoedpraktijk concretiseren. Lector Dorien Graas: “We zien vaak een hang naar vernieuwende en/of snelle oplossingen voor complexe problemen, waarbij een oplossing nog te vaak wordt gezocht bij (of in) de jeugdige zelf (het medische model) in plaats van binnen zijn of haar sociaalpedagogische context (het pedagogische model).”

Hoe zorgt INCLU-ZIE voor inclusief en gezond opgroeien in een complexe samenleving

INCLU-ZIE zet in op (1) het doorontwikkelen van onderzoeksmethoden die passend zijn bij het anders werken met jongeren en ouders op diverse (beleids)niveaus (zoals micro, meso, macro en chrono), (2) impact creëren in het maatschappelijke debat over normen rond opgroeien en opvoeden, (3) professionaliseren en opleiden (toekomstige) professionals en (4) versterken van kennisinfrastructuur. De onderzoeksgroep werkt domeinoverstijgend en transdisciplinair samen. Dit doet men met jeugdigen, professionals, consortiumpartners en netwerkpartners vanuit de verschillende domeinen van welzijn, onderwijs, jeugdgezondheidszorg en jeugdhulp.

Lees hier ook meer over de andere nieuwe SPRONG-groepen.