Samen bouwen aan Flevoland: hogeschool Windesheim in Almere installeert lector Urban Innovation

Dé ideale stad: al sinds mensenheugenis denkt men erover na hoe die eruit moet zien. Van tuinsteden tot de zogenaamde groeikernen, die vanaf 1960 planmatig uit de grond zijn gestampt. Onze steden zijn altijd meer geweest dan slechts een opeenstapeling van stenen. Ze zijn vóóral een opeenstapeling van ideeën en idealen over hoe we willen samenleven en hoe we dit willen vormgeven. En precies hiernaar doet het lectoraat Urban Innovation van Windesheim in Almere onderzoek. Op maandag 3 juli houdt lector Evert-Jan Velzing, op een symposium in de Kunstlinie, zijn lectorale rede en wordt hij geïnstalleerd als lector.

Naast het verzorgen van hbo-onderwijs in én voor de regio, voert Windesheim via lectoraten ook onderzoek uit. Praktijkgericht onderzoek dat zich per uitstek richt op actuele vraagstukken die spelen in de eigen regio. Zoals het vraagstuk dat beide Flevolandse steden opnieuw voor een flinke schaalvergroting staan. De verwachting is immers dat Lelystad straks rond de 120.000 inwoners moet herbergen en Almere de 5e stad van Nederland zal worden. En juist de stedelijke ontwikkeling in de provincie Flevoland kenmerkt zich door de voor haar specifieke vraagstukken. Want waar 100 jaar geleden de Zuiderzee was, zijn ondertussen twee steden verrezen. En deze twee nieuwe steden – ooit aangemerkt als groeikernen – kennen hierdoor zo hun eigen, unieke uitdagingen en opgaven. Vandaar dat hogeschool Windesheim in Almere dé plek is voor een lectoraat Urban Innovation.

Onderzoek naar een inclusieve en duurzame stad

Want dit lectoraat onderzoekt hoe je maatschappelijke opgaven in zo’n nieuwe, continu groeiende stad aanpakt. Op het gebied van wonen en duurzaam bouwen. Maar ook op het gebied van zorg en andere voorzieningen. Of, zoals de lector het verwoordt: “Je bouwt niet om te bouwen, maar om te wonen en te leven.” Het onderzoek richt zich daarmee op een inclusieve en duurzame stadsontwikkeling, waarmee het de economische, ecologische en sociale verbanden tussen inwoners, bestuurders en alle betrokkenen in stedelijke omgevingen versterkt. Het wil handvatten bieden voor het vormgeven van een (meer) participatieve, geïntegreerde en duurzame planning van nieuwe en oude wijken. En dat doet het lectoraat altijd samen. Met bewoners en overheden. Met studenten van meerdere Windesheimopleidingen. En met andere kennisinstellingen en praktijkpartners: van welzijn tot bouw.

Onderzoek vanuit de Flevolandse context

Hiermee draagt Windesheim bij aan de bouwopgave die Flevoland te wachten staat. “Want”, zo meent de lector: “hierdoor wordt het nog urgenter om samen te werken aan de leefbaarheid van straten, buurten en wijken in nieuwe en bestaande urbane omgevingen. En leefbaarheid zien we als een breed begrip: van welzijn, zorg tot circulair bouwen. En juist de nieuwe stad is interessant, omdat op lege stukken land voortdurend nieuwe wijken worden opgetrokken en de oudere zich alweer (her)ontwikkelen.” Het lectoraat heeft dan ook specifiek aandacht voor de nieuwe omgeving die Flevoland is. Al is het relevant voor meer groeikernen. De lector: “We spreken dan wel van nieuwe steden, de ontwerpen uit de jaren 60 en 70 van de 20e eeuw zijn (deels) verouderd of aan vernieuwing toe. De structuur met meerdere kernen, met in elke wijk (kleinschalige) basisvoorzieningen, komt in de praktijk niet altijd uit de verf. De scheiding tussen werk, wonen en recreëren stamt nog uit een tijd waarin dit door lawaai en verontreiniging wenselijk was. En dit past niet meer bij huidige opvattingen over moderne stadsontwikkeling.”

Lectorale rede en symposium: Samenwerken aan de nieuwe stad

In zijn rede op maandag 3 juli in de Kunstlinie zet Evert-Jan Velzing zijn onderzoeksplannen verder uiteen. De rede maakt deel uit van het symposium Samenwerken aan de nieuwe stad, waar ook associate lectoren Ingrid Bakker en Els Beukers een openbare les geven. Bakker gaat in op haar onderzoekslijn gezonde leefomgeving en Beukers vertelt over haar onderzoek naar doorwerking van stedelijke vernieuwing. Ook staan er workshops op het programma, zoals: De Urban Innovation-principes, Almere als 15-minuten-stad, en De levende bieb.

Meer over de lector

Evert-Jan Velzing studeerde Natuurwetenschap & Innovatiemanagement aan de Universiteit Utrecht. Vervolgens promoveerde hij aan de Universiteit van Amsterdam op een proefschrift over het industrie- en het innovatiebeleid van het ministerie van Economische Zaken. Evert-Jan Velzing werkte eerder als organisatieadviseur en senior researcher bij het Centre of Expertise Smart Sustainable Cities en bij het lectoraat Building Future Cities van Hogeschool Utrecht. Vanaf september 2022 startte hij als lector Urban Innovation bij Windesheim in Almere.

Hogeschool Windesheim in Almere dankt het Fonds Verstedelijking Almere, dat met een subsidie van € 3 miljoen het onderzoek van het lectoraat Urban Innovation actief ondersteunt.