Deltapremie voor ons onderzoek: ook student Guido wil het beste halen uit composiet

Op 22 september won onze lector Kunststoftechnologie, Margie Topp, de Deltapremie van een half miljoen. Dé landelijke prijs voor praktijkgericht onderzoek. Deze premie gaan ze inzetten om de enorme berg niet-recyclebare autobanden te bedwingen. Hiervan worden er wereldwijd elk jaar 1,5 miljard van afgedankt. Maar het lectoraat doet veel méér. Niet alleen over rubber, maar ook over composieten bogen ze zich. Zo maakten ze van oud NS-interieur spooronderdelen onder leiding van associate lector Albert ten Busschen, die in dezelfde week als de Deltapremie hiervoor de RAAK-award ontving. Onze student Guido de Wit liep stage bij het lectoraat. Hoe vond hij het om hier onderzoek te doen? En hoe beviel het hem om bij een gelauwerde lector én een RAAK-winnaar stage te lopen?

Van de basisschool staan de lessen geschiedenis over zure regen én de zorgen om het gat in de ozonlaag hem nog helder voor de geest. Het belang van duurzaamheid en hergebruik van materialen wordt er naar eigen zeggen al van jongs af aan ingestampt bij student Guido de Wit (22). Zijn interesse in die onderwerpen vormde dan ook een van zijn drijfveren om voor de studie Werktuigbouwkunde te kiezen én stage te lopen bij het lectoraat Kunststoftechnologie. Daar draagt hij bij aan de oplossing van het probleem: hoe geef je composiet een tweede leven? 

Composiet als grondstof
In zijn studie Werktuigbouwkunde houdt Guido zich vooral bezig met het vervaardigen van producten en machines uit metaal en af en toe ook kunststof. Composiet gebruiken was nieuw voor hem, maar past volledig binnen zijn straatje om iets goeds te doen voor deze wereld. “De mogelijkheden om al bestaande composieten her te gebruiken worden onderschat, wat mij betreft”, stelt hij. “Als je er bij het maken van producten al vanaf de grondstof voor zorgt dat je iets benut wat al eerder is gebruikt, dan breng je dus vanaf het allereerste moment duurzaamheid in het proces.”

Beresterk als zwakte 
Tijdens zijn stage klopt NS met een probleem aan bij de projectgroep waar Guido als stagiair deel van is: treinen van al 20 jaar oud zijn aan vervanging toe. En bijna alle onderdelen zijn opnieuw te gebruiken, behalve de wanden van de treinstellen. Die zijn dus gemaakt van composiet, dat superlicht is én beresterk. Maar dat laatste is tegelijkertijd ook de zwakte: composiet is niet om te smelten tot iets nieuws. Verbranden was tot voor kort eigenlijk de enige optie en dat is uiteraard verre van duurzaam. Inmiddels is er een manier gevonden om de composieten opnieuw te gebruiken, namelijk: versnipperen. Die snippers dienen als grondstof en het lectoraat bedacht met hulp van Guido en de andere studenten een product dat weer in de spoor- en treinenwereld bruikbaar is: een duurzame spoorbiels, de dwarsligger. 

De kick van recyclen
“Het geeft toch een kick als je zo’n probleem mag oplossen? Ik vind het echt heel leuk dat ik eraan mocht meehelpen om dat laatste stukje van zo’n NS-trein ook te kunnen hergebruiken, en dan ook nog voor iets waar een trein over rijdt”, vertelt Guido. Hij maakte als student-onderzoeker verschillende berekeningen in dit project en was teamleider van de studentenprojectgroep. “Ook dat vond ik heel leuk om te doen. Ik werk graag met mensen, vond het ook interessant om hierin met bedrijven samen te werken. Dan zie je dat bedrijven écht wel willen nadenken over duurzaamheid, er was behoorlijk wat media-aandacht na die samenwerking met NS”, weet Guido te vertellen. “Maar er is ook nog een hele weg van bewustwording te gaan. Ik hoop dat veel meer bedrijven gaan zien dat je afval kunt zien als grondstof voor iets nieuws. Ik zie dat er een markt voor is en het lijkt me gaaf daar in de toekomst mee bezig te zijn.”

Ambitie om verder te verduurzamen
Guido is blij met wat hij heeft geleerd tijdens zijn stage bij het lectoraat Kunststoftechnologie en heeft veel energie gehaald uit wat hij met zijn onderzoek kon betekenen voor het duurzaamheidsproject om composiet te recyclen. Toch is er ook iets wat nog een beetje steekt, tekenend voor zijn ambitie om véél verder te verduurzamen. “De verhouding van gebruikt materiaal is nu 30 procent ten opzichte van 70 procent nieuw materiaal om die dwarsligger te maken. Ik had gehoopt dat er meer gebruikt composiet in zou zitten. Het is gelukkig na enkele experimenten wel al gelukt om toch nog een betere verhouding te krijgen. Je wilt tenslotte zoveel mogelijk hergebruiken”, zegt hij. 

De lat ligt hoog
Guido had op zijn minst de ambitie om 80 procent gebruikt composiet als grondstof voor de dwarsligger te gebruiken. Tijdens zijn stage was er geen tijd meer daar verder onderzoek naar te doen. Met een lach zegt hij: “Maar ik heb ook geleerd tijdens mijn stage dat een goed onderzoek leidt tot nog meer vragen. En dat was bij ons onderzoek zeker ook het geval, vooral de vraag of er andere productiemogelijkheden zijn!” En die zijn er. Na hem is een stagiair aan de slag gegaan die zich met die vraag bezighoudt. Waar Guido en zijn team de composietvlokken in een mal met hars goten, gaat een nieuwe stageploeg onderzoeken of het aandrukken van de hars zorgt voor een stevigere constructie en daardoor uiteindelijk een hoger percentage van hergebruik van materialen. 

Geen probleem te groot
Dit frustratiepuntje laat iets van de gedrevenheid van Guido de Wit zien. De student is ambitieus. “Klimaatverandering is een heel groot probleem. Wat ik zelf ontzettend leuk vind om te doen, is oplossingen zoeken voor stukjes van dat probleem. Dat maakt het probleem ook behapbaar”, vindt Guido. “Ook ik ontwijk het onderwerp weleens als ik weer deprimerend nieuws voorbij zie komen over de afnemende biodiversiteit of de opwarming van de aarde. Maar toch sta ik er positief in en wil ik aan de slag met meer verduurzaming. Een duurzame toekomst ligt in de handen van de komende generaties studenten. Het is goed mogelijk om een samenleving te creëren waarin de staat van het milieu belangrijk wordt geacht. De mogelijkheden voor zo´n samenleving bestaan al, het is louter een kwestie van het juiste pad kiezen. Als we allemaal ons steentje bijdragen, is geen probleem te groot.”

Lees hier ook het interview met Deltapremie-laureaat, lector Margie Topp

Of lees meer over onze RAAK-winnaar en composietenexpert, associate lector Albert ten Busschen