Het versnellen van de energietransitie op bedrijventerreinen: tijd voor actie!

De urgentie om de energietransitie te versnellen wordt steeds meer voelbaar, helemaal nu de energieprijzen fors zijn gestegen. Dat merken wij niet alleen in huishoudens, maar ook op bedrijventerreinen. De wil om de energietransitie op deze bedrijventerreinen voor elkaar te krijgen is enorm, maar de handvatten om deze transitie vorm te geven, aan te jagen én te ondersteunen en de transitie daarmee daadwerkelijk vaart te geven zijn nog niet volledig ontwikkeld. En dat terwijl bijna de helft van het aardgas en 1/3 van de elektriciteit in Nederland op bedrijventerreinen gebruikt wordt.

Tijd voor actie met de SIA RAAK-Publiek subsidie

Het is nú tijd om dit aan te pakken. Het lectoraat Energietransitie (hogeschool Windesheim) en het lectoraat Ontwikkeling Werklocaties(opent in nieuw tabblad) (hogeschool Saxion) bundelen daarom hun krachten. Met trots mogen wij delen dat onze SIA RAAK-Publiek(opent in nieuw tabblad) aanvraag is gehonoreerd en daarmee mogen starten met het onderzoeksproject ESTAB. ESTAB (ESTABlish: voor elkaar krijgen) staat voor Energie Systeem Transitie in Actie op Bedrijventerreinen. Het is onze ambitie om handvatten te ontwikkelen voor de energietransitie op bedrijventerreinen. Dit doen we met onze projectpartners, waaronder de Gemeenten Zwolle, Nunspeet en Meppel. We kijken hiervoor naar het lokale energiesysteem (techniek), competenties van de betrokken stakeholders (gedrag) én de daadwerkelijke transitie op bedrijventerreinen. Met de handvatten kunnen publieke stakeholders aan de slag om dit in goede banen te leiden. Een 30-tal gemeenten zal de werkwijze vervolgens in Regio Zwolle valideren.

Energiegebruik van de Nederlandse industrie

Om verregaande, ontwrichtende klimaatverandering te voorkomen of te beperken, is voor Nederland de opdracht om de uitstoot van CO₂ en andere broeikasgassen binnen 10 jaar met meer dan de helft terug te brengen. Dit is onderdeel van de wereldwijde opdracht om de temperatuurstijging bij voorkeur te beperken tot maximaal 1,5°C.

Het energiegebruik van de Nederlandse industrie is meer dan 40% van het totale energiegebruik in Nederland. Aan bedrijventerreinen werd in 2019 bijna de helft van het gasverbruik en bijna een derde van het elektriciteitsverbruik toegeschreven. We kunnen er dus niet om heen: energietransitie op bedrijventerreinen is belangrijk.

25% besparen op het energiegebruik

Bij de energietransitie op bedrijventerreinen zou het verminderen van het energiegebruik hoog op de prioriteitenlijst moeten staan. Daar liggen grote kansen. Meerdere industriesectoren hebben een technisch besparingspotentieel van 25%. Hierbij kun je denken aan gebouw-gebonden gebruik en gebruik door productieprocessen en materialen. In de regionale Nederlandse aanpak is relatief veel aandacht voor het opwekken en transporteren van duurzame energie, maar juist minder aandacht voor energiebesparing. En dat is zonde, want beide aanpakken zijn ontzettend belangrijk voor het vormgeven en versnellen van de energietransitie.

De urgente uitdaging van toekomstbestendige bedrijventerreinen

Op bedrijventerreinen speelt ook het bredere vraagstuk van ‘toekomstbestendige bedrijventerreinen’ op het gebied van werkgelegenheid en leefomgeving. Toekomstbestendig wil zeggen dat er zowel (een beperkte hoeveelheid) schone energie wordt gebruikt, dat (een beperkte hoeveelheid) materiaalgebruik onderdeel is van een kringloop (circulaire economie), dat klimaatverandering niet leidt tot ontwrichting (klimaatadaptatie) én dat ook de overige Sustainable Development Goals ingevuld worden. Samengevat: de energietransitie op bedrijventerreinen betreft een complexe, onderbelichte én urgente uitdaging.

SIA RAAK-Publiek subsidie

Dit onderzoek is medegefinancierd door Regieorgaan SIA, onderdeel van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Dankzij de SIA RAAK-Publiek subsidie kunnen wij de komende twee jaar aan de slag met het ontwikkelen van handvatten die bijdragen aan het versnellen van de energietransitie binnen bedrijventerreinen in Nederland. Dit doen wij in samenwerking met Gemeenten, Provincies, omgevingsdiensten, netbeheerders, energiecoöperatie, parkmanagement en ondernemersverenigingen, Stichting CLOK en het bedrijfsleven.

Lees hier meer over deze subsidie(opent in nieuw tabblad)

Meer weten?

Vragen over dit initiatief of het onderzoek kun je stellen via:

Windesheim:

• Jeike Wallinga, lector Energietransitie
   j.wallinga@windesheim(opent in nieuw tabblad)
• Johan Kabout, onderzoeker Energietransitie
  j.a.h.kabout@windesheim.nl(opent in nieuw tabblad)

Saxion:

• Kjell-Erik Bugge, lector Ontwikkeling Werklocaties
  k.e.bugge@saxion.nl(opent in nieuw tabblad)