Gezamenlijk onderzoek naar gevolgen van psychische aandoeningen en hersenaandoeningen

Wat is de overeenkomst tussen iemand met autisme en iemand met een hersenletsel? Op het eerste gezicht misschien niet zoveel. De oorzaken van de problemen die zij ervaren zijn anders, maar er is zeker ook een gemene deler. Voor beiden geldt namelijk dat zij vaak een verminderde kwaliteit van leven ervaren en minder kans hebben om te participeren in de samenleving. Dit geldt voor een grote groep mensen; een kwart van de mensen in Nederland heeft een hersenaandoening of psychische aandoening. Het nieuwe lectorenplatform Leven met Hoofdzaken heeft als missie om de zorg voor hen te verbeteren. 

Kitty Jurrius, lector Klantenperspectief in Ondersteuning en Zorg bij hogeschool Windesheim, en associate lector Neurorevalidatie Ton Satink van de HAN University of Applied Sciences zijn mede-initiatiefnemers van het lectorenplatform. Ze zijn trots dat het platform nu een feit is. Ton: “Als samenleving schieten we op dit moment tekort in het opbouwen van een samenleving, waarin ook mensen met een psychische aandoening of hersenaandoening een goede kwaliteit van leven ervaren en mee kunnen doen. Het platform is een goede stap om hen tegemoet te komen.” 

Van gefragmenteerd naar gezamenlijk onderzoek

Om de zorg te verbeteren wordt de samenwerking tussen lectoraten en onderzoekers vanuit het platform gestimuleerd. Zo verbindt het de lectoraten die praktijkgericht onderzoek doen naar het leven met psychische aandoeningen en hersenaandoeningen. Kitty: “Er zijn veel verschillende vormen van dit soort aandoeningen. Denk alleen al aan niet-aangeboren hersenletsel en ADHD. Voorheen werkten onderzoekers vaak alleen in het eigen onderzoeksgebied. Dat betekent ook dat er heel veel vragen allemaal apart onderzocht werden. Dit terwijl veel van de vraagstukken voor al deze doelgroepen overeenkomsten hebben. Inmiddels zijn er meer en meer lectoraten die overstijgend naar zulke vraagstukken kijken. De volgende stap is dat we vanuit de verschillende werkvelden bij elkaar komen in dit platform.” Het platform moet lectoraten en onderzoekers bij elkaar brengen die bezig zijn met de thema’s rondom deze aandoeningen. Zo wordt de kennis aan elkaar verbonden. Kitty: “vanuit de onderzoekers hopen we de verbindingen tot stand te brengen, waardoor we via gezamenlijk onderzoek kennis opdoen die breed toepasbaar is en weer terugvloeit naar de praktijk.”

Kitty Jurrius

Ton Santink

Verrijkende blik op dezelfde thema’s 

Vanuit het platform gaat een coördinator aan de slag om de juiste mensen bij elkaar te brengen. Met deze groep wordt het mogelijk om overkoepelende thema’s vast te stellen. Een voorbeeld van zo’n thema is eenzaamheid. Kitty: “Er wordt best wel wat onderzoek gedaan naar eenzaamheid. We weten bijvoorbeeld dat veel mensen met autisme, een psychische beperking, hersenletsel of dementie kunnen kampen met gevoelens van eenzaamheid. Dat heeft vaak te maken met de moeilijkheden om aan te haken bij sociale gelegenheden. Je kunt eenzaamheid dan vanuit de aandoening zelf benaderen. Maar je zou het ook overstijgend kunnen benaderen door te zien dat al deze mensen tegen dezelfde soort problemen aanlopen. En wat zou je daar nou overstijgend aan kunnen doen?” Ton vult aan: “De meerwaarde is dat we dan niet alleen efficiënter gaan werken, maar dat we ook vanuit verschillende perspectieven gaan kijken naar hetzelfde vraagstuk. Dit geeft een verrijkende blik op de thema’s die de zorg kunnen verbeteren.” De samenwerking leidt tot onderzoeksthema’s en vervolgens tot concreet onderzoek in de praktijk. Kitty: “En de opgedane kennis wordt ook weer opgenomen in het onderwijs. In die driehoek kunnen we een hele mooie rol spelen.”

Nationaal Plan Hoofdzaken

Het lectorenplatform Leven met Hoofdzaken vloeit voort uit het Nationaal Plan Hoofdzaken(opent in nieuw tabblad); een initiatief dat zich inzet voor hersen- en/of psychische gezondheid. Binnen dit initiatief ligt de focus op fundamenteel onderzoek. Ton: “Het lectorenplatform is een mooie aanvulling hierop. Veel fundamenteel onderzoek is erop gericht om te kijken wat er in het hoofd gebeurt. Het praktijkgericht onderzoek kijkt naar hoe iemand zijn leven leeft en leidt.” Met het opzetten van het lectorenplatform willen Kitty en Ton de beweging van het Nationaal Plan Hoofdzaken voeden met expertise vanuit het praktijkgericht onderzoek van de lectoraten. Kitty: “We brengen onze netwerken bij elkaar en worden gesprekspartner.” De intentie van het platform is dat dit een toegevoegde waarde heeft op het Nationale Plan. Zeker als het gaat om de doorontwikkeling van onderzoeks- en beleidsvragen op het gebied van hoofdzaken. Ton: “We willen er samen voor zorgen dat de doelgroep de regie over hun leven houdt en mee kan doen in de samenleving, zodat zij ook echt meer kans hebben om onderdeel te zijn van de samenleving. We werken en onderzoeken vak- en aandoeningsoverstijgend door samen te werken met de lectoraten. Zo benutten we een diversiteit aan perspectieven en vergroten we de maatschappelijke impact van het praktijkgericht onderzoek.”

De lectoraten die al aangesloten zijn bij de het platform zijn:

• Klantenperspectief in ondersteuning en zorg (hogeschool Windesheim)
• Goed leven met dementie (hogeschool Windesheim) 
• GGZ en samenleving (hogeschool Windesheim) 
• Neurorevalidatie(opent in nieuw tabblad) (HAN University of Applied Sciences) 
• Participatie zorg en ondersteuning(opent in nieuw tabblad) (hogeschool Utrecht) 
• Ergotherapie - Participatie en omgeving(opent in nieuw tabblad) (hogeschool van Amsterdam)
• Rehabilitatie (opent in nieuw tabblad)(Hanzehogeschool Groningen)
• Revalidatie en Technologie(opent in nieuw tabblad) (de Haagse Hogeschool)