Expertisecentrum helpt rijksoverheid aan nieuwe cijfers én kennis over familiebedrijven

Het Landelijk Expertisecentrum Familiebedrijven van hogeschool Windesheim werkte het afgelopen jaar samen met het ministerie van Economische Zaken en Klimaat én het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Die samenwerking wierp deze week haar vruchten af in de vorm van een essay en nieuwe cijfers over familiebedrijven. Met het beschikbaar stellen van deze nieuwe kennis wordt voldaan aan een Tweede Kamer-oproep voor meer aandacht voor familiebedrijven in het nationale beleid.

Bijna een jaar terug nam de Tweede Kamer twee moties aan over familiebedrijven. Tweede Kamerleden én CDA’ers Mustafa Amhaouch en Hilde Palland deden toen een oproep om meer statistiek te verzamelen over familiebedrijven. Ook Kamerleden Thierry Aartsen en Eppo Bruins – respectievelijk VVD en ChristenUnie – wilden een onderzoek naar kansen en knelpunten van familiebedrijven. Mona Keijzer, staatssecretaris van Economische Zaken, beloofde de Kamer om aan de slag te gaan met deze moties. De uitkomsten zijn deze week gepresenteerd in een Kamerbrief met daarin nieuwe CBS-cijfers over familiebedrijven en een essay met de titel Kenmerken, Kansen en Knelpunten bij familiebedrijven.

Een unieke dataset
Het Expertisecentrum van Windesheim was actief betrokken bij de uitvoering van beide moties. Om de ontwikkeling van familiebedrijven over een langere periode in kaart te brengen – onder meer als richtlijn voor toekomstig beleid – werd het CBS gevraagd om met meer kwantitatieve gegevens te komen. Het Expertisecentrum zat samen met de Vereniging Familiebedrijven Nederland (FBNed) in een klankbordgroep die dit ondersteunde. De nieuwe CBS-cijfers beslaan de periode 2015 tot 2018 en gaan in op allerlei thema’s, zoals leeftijd van familiebedrijven, de mate waarin meerdere generaties betrokken zijn bij het eigendom en de aansturing van familiebedrijven én arbeidsrelaties. Het resultaat is een unieke dataset die niet alleen voor beleid, maar ook voor onderzoek naar familiebedrijven uiterst relevant is. De CBS-cijfers zijn te vinden op de website van het CBS(opent in nieuw tabblad).

Uitdagingen, kansen en knelpunten in kaart
Bovendien kreeg het Expertisecentrum vanuit het ministerie van Economische Zaken en Klimaat de vraag om een overzicht te maken van alle kansen en knelpunten voor familiebedrijven. Het resultaat is een essay dat is gebruikt als discussiestuk bij rondetafelgesprekken met familiebedrijven in maart en in september. Het bestaat uit een literatuurstudie over kenmerken en knelpunten van familiebedrijven én biedt een reflectie op alle uitdagingen en kansen voor de komende jaren. Denk aan demografische veranderingen, digitalisering en/of de transitie naar een duurzame economie. Het essay gaat verder in op een analyse van relevant beleid voor familiebedrijven op lokaal, regionaal, nationaal en Europees niveau om inzichtelijk te maken aan welke knoppen men kan draaien. Het essay is op 28 oktober meegestuurd als bijlage in een brief(opent in nieuw tabblad) van de staatssecretaris van Economische Zaken aan de Tweede Kamer.

Duurzaam samenwerken op thema familiebedrijven
Het Expertisecentrum is blij met de samenwerking met het ministerie én het CBS en hoopt dat het kennisniveau over familiebedrijven onder politici, beleidsmakers en andere stakeholders zo wordt verhoogd. In de eigen regio treedt het al langer op als dé kennispartner in beleid voor familiebedrijven, onder meer door intensieve samenwerking met de provincie Overijsel. Denk aan het recent gestarte project Family NEXT(opent in nieuw tabblad) waarin het Expertisecentrum, samen met de provincie, Kennispoort en diverse ondernemers- en brancheverenigingen, familiebedrijven helpt met thema’s als opvolging, verduurzaming en digitalisering. Het Expertisecentrum wil dit soort samenwerkingsvormen met lokale en nationale overheden blijven (door)ontwikkelen. Vooral nu het thema familiebedrijven, mede door de input van het Landelijk Expertisecentrum Familiebedrijven, ook stevig op de nationale agenda staat.