Dit is waarom een kunststof fiets rijden een goed idee is

“Ik wil de fietsindustrie op zijn kop zetten,” aldus Johannes Alderse Baas, de oprichter van mtrl.bike(opent in nieuw tabblad), een scale-up die fietsen maakt van gerecycled kunststof. Zijn onderneming zit in een stroomversnelling: hij heeft onlangs een grote investering ontvangen en zijn fiets heeft de German Design Award en de Red Dot Design Award gewonnen. Hoe is Johannes gekomen waar hij nu is en wat staat er op de planning voor de toekomst?

Wat inspireerde je om te gaan ondernemen?

"Het zit mij in het bloed. Ik ben heel zelfstandig opgegroeid en een echte maker. We hadden het niet breed thuis en ik leerde daarom om alles zelf te repareren. Was de vaatwasser stuk? Dan ging ik eraan sleutelen. Ik keek ook regelmatig mee met mijn grootvader, een fietsenmaker. Daar leerde ik dat goedkope producten niet altijd de beste keuze zijn. Zoals de fietsen van een bouwmarkt of bepaalde elektrische fietsen die nu hip zijn. Die kan je niet doorgeven aan je kinderen. Tegenwoordig zie je goedkope zooi steeds meer, bijvoorbeeld in discount winkels die uitpuilen van spullen uit China. Dat zou verboden moeten worden. Het is helemaal niet duurzaam." "Het maken bleef me boeien en daarom studeerde ik Werktuigbouwkunde bij hogeschool Windesheim. Daar ontstond het idee voor mtrl.bike. Voor een opdracht mochten we een fictief probleem oplossen, maar wij wilden graag een écht probleem fixen, zoals het overschot aan afvalmateriaal. We onderzochten of we daar een fiets van konden maken. En dan specifiek van een materiaal dat met weinig én duurzame energie te recyclen is. We kwamen uit bij kunststof. De conclusie van ons project was dat een kunststof fiets maken mogelijk is."

Hoe ben je begonnen met mtrl.bike?

"Ik wilde het idee dat we met het groepje van de opleiding hadden verzonnen verder uitwerken. Daarom startte ik als een van de eerste ondernemers bij ZWINC, de samenwerkingspartner van Windesheim die start-ups begeleidt naar de volgende fase. Dankzij hun begeleiding, netwerk en een crowdfundactie kon ik de fiets echt gaan maken. Inmiddels ben ik niet meer in mijn eentje, maar is mtrl.bike uitgegroeid tot een serieus bedrijf! Mijn broertje is aangesloten en ook een oud-klasgenoot die ook meewerkte aan het oorspronkelijke onderzoek zit er nu bij! Ik werk samen met, onder andere, mijn vrienden. Sommigen zeggen dat het een risico is, maar we weten wat we aan elkaar hebben en dat werkt goed.”

Wat is het doel van mtrl.bike?

"Een product maken van hoge kwaliteit dat lokaal wordt geproduceerd zonder mensen of de natuur te benadelen. Daarom gebruiken we kunststof als bouwmateriaal. Het soort kunststof dat we gebruiken, Polyetheen, is dertig keer opnieuw te gebruiken zonder kwaliteitsafname en het kost relatief weinig energie. Terwijl metalen en aluminium veel energie kosten om te hergebruiken.” “Het gerecyclede kunststof is ook de reden waarom het bedrijf mtrl.bike heet. De afkorting "mtrl" is afgeleid van "material", wat verwijst naar de onconventionele materiaalkeuzes die we maken voor de samenstelling van onze fietsen.”
Tekst gaat verder onder de afbeelding

Hoe staat de onderneming er nu voor?

“Dankzij crowdfunding en investeerders hebben we al zeker zes nullen kunnen investeren en dat is ook nodig bij zo'n gecompliceerd product. We hebben inmiddels diverse patenten in handen. Verder hebben we machines ontwikkeld waarmee we op hernieuwbare energie kunnen produceren. “We zetten in op goedkeuring en veiligheid en blijven de fiets verfijnen. Daarnaast maken we alles zelf, van sturen en voorvorken tot kleine onderdelen. We importeren bijna niks. Dit is uniek voor een bedrijf zoals de onze. De meeste ondernemingen gaan voor snelle opschaling en veel importeren. Wij gaan echt voor kwaliteit en circulariteit.” “Er rijden nu zo’n paar honderd fietsen van ons rond, maar we hebben concrete plannen om binnenkort veel meer te produceren. Hoe? Daar kunnen we nu nog niks over zeggen.”
Tekst gaat verder onder de infographic

Wat is de grootste uitdaging die je bent tegengekomen?

Vooral technisch was het een uitdaging om de fiets te maken. Het is lastiger om een mooie en veilige fiets te maken van kunststof dan metaal. Kunststof is namelijk zwakker. Daarnaast zijn de gietmachines die we gebruiken om de kunststof fiets te maken erg duur en waren ze oorspronkelijk niet duurzaam, want ze werkten op gas. Daarom hebben we in samenwerking met anderen binnen ons netwerk elektrische machines gemaakt.”

Wat zijn de belangrijkste lessen die je hebt geleerd over ondernemen?

“Een van de belangrijkste lessen die ik heb geleerd, is dat je netwerk essentieel is. Als je zelf niet over een groot netwerk beschikt, kan het helpen om je aan te sluiten bij organisaties zoals ZWINC. Daar werken lectoren, onderzoekers van Windesheim, die nauwe contacten hebben met mensen uit het werkveld omdat ze daarmee samenwerken. Daarnaast kan een stagebedrijf veel betekenen.” “Maar wat misschien nog wel belangrijker is, is dat je het écht moet willen. Het opzetten van een start-up kost ontzettend veel tijd en energie en de meesten zullen niet succesvol zijn. Je moet doorbikkelen en je niet uit het veld laten slaan door afwijzingen. Er is weinig zekerheid, ik heb daarom bijvoorbeeld geen geld in een huis gestoken, terwijl vrienden van mij dat wel doen.” “Tot slot heb ik geleerd dat schaalvergroting essentieel is. Onze belangrijkste investeerder, Igus, helpt ons daarbij. Hij wil onze machines naast afvalbergen in Afrikaanse landen plaatsen, om daar fietsen te maken. Stel je voor!”

Wat is je droom voor mtrl.bike?

“Ik wil geen klein kunstproject zijn met een idee voor een aparte fiets. Ik wil tienduizenden fietsen produceren die overal rondfietsen. Met opschaling wil ik de fietsindustrie op zijn kop zetten en fietsen van slechte kwaliteit wegconcurreren. Niet vanwege het geld, maar omdat we dan een echt duurzaam verschil maken en het milieu verbeteren. Ik ben een echte techneut en een nerd op dat gebied. Het is technisch gezien nooit genoeg. De fiets kan altijd beter en duurzamer. Daar wil ik me op focussen.” “Bovendien wil ik niet dat we onderdelen gaan exporteren, ook al zijn we daarvoor gevraagd. In plaats daarvan willen we lokaal produceren in het land van de klant. Dat is veel milieuvriendelijker en dan houden we ons verhaal ook consistent: we maken circulaire fietsen van kunststof uit de buurt.”