Meer over het lectoraat Energietransitie

Weten hoe we nog sneller over kunnen op duurzame energie?

De uitstoot van broeikasgassen zoals CO₂ zorgt ervoor dat de aarde meer warmte vasthoudt en dat de gemiddelde temperatuur op aarde stijgt. Dit noemen we klimaatverandering. We moeten de klimaatverandering beperken om de aarde leefbaar te houden voor onszelf en volgende generaties. Hiervoor moet de uitstoot van broeikasgassen de komende jaren tientallen procenten naar beneden. 

Met het lectoraat Energietransitie leveren we een actieve bijdrage aan een versnelde energietransitie en een C0₂-neutrale leefomgeving. We doen dit door middel van praktijkgericht onderzoek in samenwerking met bedrijven, organisaties, overheden, onderwijs en maatschappij. 

We richten ons op drie onderzoeksgebieden:

1. Datagedreven energietransitie: uit data, met behulp van ICT, informatie halen die helpt om bij te dragen aan de energietransitie.
2. Systeeminnovatie: anders samenwerken kan leiden tot energetisch betere oplossingen.
3. Opleiden: wij dragen bij aan het opleiden van professionele energietransitiebewuste engineers.

Deze gebieden bekijken we vanuit drie perspectieven:

• Klimaatverandering
• Gebouwde omgeving
• Technisch specialist

Perspectief van de klimaatverandering 

De energietransitie is geen doel op zich. Het is een middel om de uitstoot van alle broeikasgassen terug te dringen. Omdat broeikasgassen zich ophopen in de atmosfeer is de energietransitie pas ‘af’ als er geen broeikasgassen meer toegevoegd worden door menselijk toedoen. In het Akkoord van Parijs is (in 2015) afgesproken dat we dat snel  willen doen, dat de stijging het liefst beperkt blijft tot maar 1,5°C en zeker niet meer dan 2,0°C wordt. De stijging beperken tot 1,5°C betekent dat we in 2035 CO₂-neutraal moeten zijn: elk jaar 6-7% minder uitstoot ten opzichte van 2019. In het perspectief ‘klimaatverandering’ kijken we naar de impact van ons onderzoek op de uitstoot van broeikasgassen.

De vier grote activiteiten die leiden tot het gebruik van energie en het uitstoten van broeikasgassen in Nederland en namens de Nederlandse bevolking zijn transport (fiets, auto, trein, vliegtuig, …), fabriceren van goederen (in en buiten Nederland), voedselketen (lage footprint door gebruik van lokale plantaardige producten uit de volle grond of een koude kas) en de gebouwde omgeving. 

Perspectief van de gebouwde omgeving

Een belangrijk perspectief van het lectoraat is de energietransitie in de gebouwde omgeving: bouw en renovatie van woningen, buurten en kantoorgebouwen. Ook kijken we naar bedrijfsterreinen. Het energiegebruik over de levensduur wordt vooral in de ontwerpfase bepaald. Hoe ontwerp je vanuit diverse disciplines samen een gebouw dat tijdens het bouwen en tijdens gebruik vanuit energetisch oogpunt slim is én waar mensen blij van worden? En als het in gebruik is: hoe kun je dan (bestaande) data gebruiken om te leren wat een volgende stap in vermindering van de warmtevraag is en wat deze naar verwachting oplevert? Hoe gebruik je de bestaande gebouwen en infrastructuur effectief? 

Perspectief van de technisch specialist 

De energietransitie in het algemeen en de energiebesparing in het bijzonder zijn gebaat bij technologie om processen energiezuiniger te maken. Onder meer door apparaten te ontwerpen die efficiënter zijn en door bijvoorbeeld andere materialen toe te passen die minder CO₂-uitstoot met zich meebrengen. Onderzoek naar hoe je technologieën kunt verbeteren en hoe je technologieën betaalbaar en effectief kunt inzetten, zou dit proces kunnen versnellen. Daar is grote winst te behalen. Dit is het derde perspectief van het lectoraat.

Dit leidt tot onderzoek op drie gebieden. Ten eerste: onderwijs. Hoe leiden we engineers op die zich bewust zijn van het belang en de snelheid van de energietransitie en die hier als professional straks positief aan kunnen bijdragen? Ten tweede: datagedreven energietransitie. Hoe kunnen we, met behulp van ICT, uit data informatie halen die helpt om keuzes te maken en daadwerkelijk ‘te doen’ wat bijdraagt aan de energietransitie. Ten derde: systeeminnovatie. Anders samenwerken kan leiden tot energetisch betere oplossingen.

Partners

Het lectoraat wordt mede gefinancierd door Enexis Netbeheer en BDR Thermea via de Stichting Aandelen Remeha. Onderwijs en het betrekken van studenten bij onderzoek zijn belangrijk voor ons en voor onze partners: er is nu en in de toekomst een grote behoefte aan goed geschoolde arbeidskrachten in de energietransitie.

Onderzoeksplatforms

Ons lectoraat maakt deel uit van het Lectorenplatform Energievoorziening in Evenwicht (LEVE)(opent in nieuw tabblad). Een bundeling van krachten van zeven lectoren en lectoraten van diverse hogescholen. Het lectorenplatform heeft een visie ontwikkeld op energietransitie en een doelstelling(opent in nieuw tabblad) geformuleerd. Het doel: energie-evenwicht in 2030. Samenwerking is dan cruciaal. LEVE brengt meerdere disciplines bij elkaar en redeneert vanuit een systeemvisie. Vanuit die visie vindt onderzoek plaats, dat bijdraagt aan een betaalbare en betrouwbare energievoorziening. LEVE stelt whitepapers (opent in nieuw tabblad)beschikbaar die inzicht geven in de energietransitie. De lectoren willen hiermee bijdragen aan een betere discussie.

Ook maakt het lectoraat deel uit van het Nationaal Lectorenplatform Urban Energy (NL UE)(opent in nieuw tabblad). Hierin heeft een nationale onderzoeksgroep van verschillende hogescholen als doel: netto energieneutrale steden rond 2050.