14 miljard aan potentie voor mkb beschikbaar

‘Dit is het jaarlijkse bedrag dat kan vrijkomen aan cash voor het mkb, wanneer zij 5 dagen eerder betaald krijgen. En dit is nog een bescheiden berekening. Als ik eerlijk ben, denk ik dat er zelfs veel meer te winnen is,’ zegt Christiaan de Goeij, onderzoeker bij lectoraat Supply Chain Finance. Dat is erg welkom, zeker door de extra risico’s die mkb lopen in de nasleep van de coronacrisis en in tijden van geopolitieke spanningen. ‘Er zijn makkelijke kansen om mkb-processen beter in te richten.’

Het lectoraat heeft op dit thema een zogeheten RAAK-mkb subsidie binnengehaald. Het is bedoeld om met praktijkgericht onderzoek concrete resultaten voor het mkb op te leveren. ‘We gaan bedrijven in de regio verder helpen en studenten zinvolle praktijkervaring geven in betalings- en voorraadstrategieën,’ aldus Christiaan.

Meedoen als mkb of student? Dat kan! Scrol naar beneden voor de mogelijkheden.

Regionale effecten van internationale spanning

De gemiddelde betaaltermijn is in 4 jaar opgelopen van 40 naar 56 dagen in de EU. Dat lijkt niet zo’n ernstig probleem, zo lang er gewoon betaald wordt. ‘Maar het is soms de reden dat mkb-bedrijven failliet gaan. Door de oplopende tijd is er minder geld dat direct tot beschikking staat om bijvoorbeeld machines te repareren of investeringen te doen.’

Overvolle opslagplekken

Een reden achter de oplopende betaaltermijn is dat er door bedrijven massaal extra voorraad is ingekocht tijdens de coronapandemie. ‘Er was veel schaarste, dus als je als bedrijf veel voorraad had, kon je langer leveren dan je concurrent. Terwijl anderen soms niks konden verkopen,’ verklaart Christiaan. ‘Door grote voorraden, was er minder cash beschikbaar en werd er later betaald.’ Door toenemende geopolitieke spanningen in de wereld kunnen dit soort supply chain risico’s vaker voorkomen.

‘De laatste jaren waren er overvolle opslagplekken. En met veel voorraad, zit al je geld ‘vast’ in producten. Pas als je het verkoopt, komt het weer vrij om uit te geven. Daarom komen bedrijven nu terug van een grote voorraad. Het blokkeert de ‘cashflow’, de zogenaamde bloedsomloop van een bedrijf.’

Later betalen

De cashflow van een bedrijf hangt af van voorraad, maar ook van snelheid van betalingen. ‘Normaal gesproken als je iets koopt, bijvoorbeeld een appel in de supermarkt, betaal je meteen een euro. Maar tussen bedrijven is het anders: de supermarkt betaalt zijn leverancier veel later. Wanneer jij de appel al opgegeten hebt, heeft de appelleverancier zijn euro nog niet ontvangen.’

Maar dit loopt uit bij grote inkopers. ‘Grote bedrijven betalen bijna twee weken later dan wat zij afspreken in contracten. Toeleverend mkb is hiervan te dupe en mist over die periode een deel van hun inkomen. Ondertussen hebben die grote bedrijven het geld én het product. Dat levert financiële voordelen op want in die tijd kunnen zij het geld slim investeren. De financiële nadelen hiervan voor de mkb’er zijn echter groter dan de voordelen voor de grote afnemer.’

Dit lijkt een handigheid voor grote bedrijven, maar het verhoogt ook risico’s voor hen. ‘Als toeleveranciers failliet gaan of niet kunnen leveren omdat ze het geld niet hebben om hun machines te repareren, dan stokt de aanvoer.’

Van risico naar veerkracht

Hoe ga je hier als mkb mee om? ‘De sleutel tot veerkracht ligt in het strak managen van interne voorraad- en betalingsprocessen en het optimaliseren van samenwerkingen.’ ‘Als mkb’ers hun omzet gemiddeld 5 dagen eerder binnen krijgen, dan komt er 14 miljard euro vrij aan liquiditeit. Dit kan worden uitgegeven aan lonen, onderhoud, voorraad en meer.’ Dit is nog een bescheiden berekening. ‘Als ik eerlijk ben, denk ik dat er zelfs 20 dagen vanaf kunnen. Dat is 56 miljard aan liquiditeit. En misschien wel nóg meer. Door het strakker inrichten van processen, hoef je bedrijven ook niet meer zo aan te sporen om op tijd te betalen. Zulke opvolging kost het Nederlands bedrijfsleven volgens credit management bedrijf Intrum nu zo’n 20 miljard.’

In dit project doet het lectoraat een metaonderzoek. Bedrijven en studenten kunnen meewerken en de belangrijkste lessen worden bij elkaar gebracht. ‘In juni lanceren we een tool waar je kan zien hoe goed je het doet in vergelijking met ander mkb en welke deelstappen je het makkelijkste kan verbeteren.’ Het project is opgedeeld in drie deelgebieden:

Voorraad

‘Niet alleen gaat het hier om het bepalen van de juiste hoeveelheid voorraad, maar ook om het timen van de aanvoer, opslag en verkoop. Het doel is om de voorraad zo kort mogelijk te houden, wat niet alleen kosten bespaart, maar ook ruimte biedt voor flexibiliteit. Wat is écht nodig en hoe krijg je dat zo snel mogelijk binnen én weer eruit?’

Order to cash

Een ander cruciaal aspect is het stroomlijnen van de betalingsprocessen. ‘Is het hele proces van inkoop tot verkoop in kaart gebracht, dan kan je kijken waar het beter kan. Kan de factuur sneller worden verstuurd? Stuur je al automatische betaalherinneringen? Hoe voorkom je slordige fouten in facturen? Digitalisering speelt hierbij een grote rol, met tools zoals AI die kunnen helpen bij het beheren van facturen en opvolgingen.’

Een gebrek aan coördinatie tussen afdelingen en bedrijven kan echter een struikelblok vormen. ‘Het is essentieel om technische oplossingen te combineren met effectieve communicatie en samenwerking. Het blijft uiteindelijk mensenwerk.’

Uitgaande betalingen

In sommige schoolboeken staat dat je het best facturen zo laat mogelijk kan betalen. ‘Maar het belang van tijdige betalingen wordt steeds duidelijker, vooral in crisistijden zoals de coronapandemie. Bedrijven die snel betalen worden vaak gezien als voorkeursklanten door hun leveranciers, wat de relaties én de voorraad ten goede komt als er tekorten zijn.’

Meedoen als student

Studenten kunnen afstuderen bij dit project. Door bij een bedrijf het ‘order to cash’ proces of een voorraadproces uit te tekenen, data op te halen en uit te zoeken waar verbeteringen mogelijk zijn, krijgen studenten actuele en waardevolle kennis én helpen ze een bedrijf ook weer verder. Studenten van de volgende opleidingen zijn welkom:

• (Technische)Bedrijfskunde
• Finance & Control
• Logistics Engineering
• Logistics Management
• En aanverwante opleidingen

‘De kennis die studenten ophalen, verwerken we in nieuw lesmateriaal. De huidige theorie over risicomanagement is namelijk niet meer van deze tijd. De wereld is onvoorspelbaarder en mkb moet flexibeler worden.’

Ben je een docent of student die hier interesse in heeft? Neem dan contact op met Christiaan de Goeij.(opent in nieuw tabblad)

Meedoen als mkb

Mkb’ers hebben vaak geen tijd om in hun eentje beter zicht te krijgen op voorraad- en betalingsprocessen. ‘Daarom kunnen ze aansluiten bij ons project. Met onze hulp kunnen ze hun voorraadprocessen of order-to-cash processen verkorten. Dit betekent dat ze gemiddeld meer liquiditeit beschikbaar hebben en cash dus effectiever kunnen besteden.’

Een student brengt in kaart hoe het mkb effectiever kan werken door middel van een afstudeerproject. Blijft een student daarna plakken? Dan is dat hét ideale moment waarop zo’n onderzoek in de praktijk kan worden gebracht.