Convenant moet student op de persoonlijke studieroute meer geschikte afslagen bieden

Op 29 maart ondertekenden Inge Grimm van Hogeschool Windesheim en Vinod Subramaniam van de Universiteit Twente (UT) een convenant. Wat mogen studenten in de toekomst van een intensievere samenwerking tussen beide onderwijsinstellingen verwachten? Een verkenning met Arianne Colenbrander van de UT en Anneke Postma en Arnout Schuitema van Windesheim.

De samenwerking tussen de UT en Windesheim is niet nieuw. Beide onderwijsinstellingen maakten jaren geleden al afspraken over de toegankelijkheid van premasters. Meerdere studenten van Windesheim maken sindsdien gebruik van de mogelijkheden en volgen al tijdens hun hbo-studie een premaster bij de UT. Op die manier kun je als student alvast uitproberen of de universiteit bij je past, je voorkomt tijdverlies en het scheelt in de kosten. Het convenant dat nu is getekend is het startschot voor een intensievere samenwerking om elke student op de juiste plek te krijgen. Daarnaast zijn er ambities op het gebied van onderzoek, voorlichting en de samenwerking in de regio.

Kunnen jullie iets vertellen over de reeds bestaande samenwerking?

Arnout: ‘We werken als Windesheim en UT al een flink aantal jaren aan wat ik noem de ingedaalde premaster. Niet vanuit het idee om iedere student aan te sporen om een master te volgen, maar de ervaring leert ons dat we studenten vaker onderschatten dan dat we ze overschatten. Twente en Windesheim vinden elkaar in de opvatting dat een premaster goed moet voorbereiden op een master. Je ziet bij andere universiteiten dat een premaster soms moeilijker is dan de master zelf, bijvoorbeeld door zeer hoge eisen te stellen aan de beheersing van de Engelse taal. Omdat er goed contact is tussen de opleidingen van Windesheim en UT, neemt het aantal mogelijkheden nog steeds toe.’ 

Arianne: ‘Bijna al onze premasters hebben een omvang van 30 EC’s en daarom kun je een hele premaster prima tijdens je minor-ruimte doen. Veel opleidingen bij andere universiteiten hebben veel langere premasters, dus dat is een voordeel.’ 

Anneke: ‘We werken al heel wat jaren samen, bijvoorbeeld op het terrein van instroom en aansluiting. Hogeschool Saxion sluit hierbij ook vaak aan, evenals bij wisselstroom. Dit convenant geeft vooral nog meer commitment aan onze samenwerking op allerlei niveaus.’ 

Wat voegen de afspraken in dit convenant toe?

Anneke: ‘Het versoepelen van wisselstroom is een belangrijk punt, d.w.z. de mogelijkheid om van hoger onderwijs te switchen naar de universiteit en andersom. Dat onderwerp vraagt nog om goed onderzoek naar vragen als: welke studenten wisselen, hoe doen ze het en vooral waarom doen ze het. Daaraan koppelen we de wens om in de toekomst in onze voorlichting veel duidelijker te laten zien wat de verschillen zijn tussen de universiteit en het hoger onderwijs.’

Arianne: ‘Keuzes maken is ingewikkeld. Welke route past bij jou als scholier of als student? Eerst havo, dan hbo en later wellicht universiteit? Of eerst havo, dan vwo en vervolgens naar de universiteit? En welke routes biedt het onderwijs via een leven lang ontwikkelen? Er zijn heel veel wegen die naar Rome leiden. We willen vertellen dat je niet alleen je eigen route kunt kiezen maar ook kan bepalen hoe jouw ‘Rome’ eruit kan zien. Daar willen we op inzetten: samen scholieren en studenten beter in dat proces begeleiden.’

Arnout: ‘Ik voeg daar nog graag aan toe dat je door meer samenwerking ook meer, en eerder wat kunt betekenen voor de student. Als een student er bij ons echt uitspringt kan hij hopelijk in de toekomst al veel eerder, na een of anderhalf jaar, een overstap maken naar de UT. En andersom ook: als een student zich op de UT minder op zijn plek voelt dan is het misschien goed om eerst bij ons een bachelor te doen. En wellicht zijn voor de studenten die een bachelor bij de UT deden, onze masters ook interessant. Ik zou graag meer willen kijken naar hoe je je eigen Rome maakt, dat vind ik wel een mooie metafoor van Arianne.’

Ik hoorde al een paar keer de term ‘gelijke kansen’ voorbijkomen. Hoe moet dat eruit zien?

Arnout: ‘Gelijke kansen voor alle studenten vormt een belangrijk uitgangspunt van het convenant en het is goed dat er meer aandacht is voor het opheffen van informele obstakels. Op papier is iedereen gelijk, maar je ziet toch dat de ene student van huis uit wel de stimulans meekrijgt om door te studeren en de ander niet. Er zijn studenten die het in potentie prima aankunnen, maar een verkeerd beeld hebben van de universitaire wereld en daarom bij voorbaat denken - dat is niets voor mij.’         

Anneke: ‘We willen daarom iedereen de gelegenheid geven daar zelf op te reflecteren. Nu gebeurt het vaak dat een docent het wel of niet in je ziet zitten. Wij maken soms mee dat een student het advies krijgt om dingen vooral niet te doen. Later blijkt hij of zij toch heel succesvol te zijn in een master op de universiteit. Advies geven is moeilijk, maar geef studenten in elk geval zelf de mogelijkheid om in het kader van een leven lang ontwikkelen, zelf te reflecteren. We moeten geen drempels opwerpen door selectief mensen te informeren.’  

Waarom passen Windesheim en de UT goed bij elkaar?

Arnout: ‘De UT staat open voor ideeën en is heel benaderbaar en we weten elkaar goed te vinden.’

Anneke:  ‘Daarbij helpt het dat we verbindingssessies houden en sessies met docenten. Dat werkt heel krachtig: dat je elkaars wereld leert te begrijpen en veel contact met elkaar hebt.’

Arianne: ‘De openheid om samen te werken en de behoefte om te laten zien dat de wereld breder is dan je misschien van tevoren had gedacht. Die open cultuur zie ik bij beide instellingen en maakt dat een samenwerking heel natuurlijk voelt. Bij beide instellingen staat de student echt centraal.’

Wat gaan we in de toekomst merken van de samenwerking?

Arnout: ‘Een convenant heeft een tekendatum maar we zijn natuurlijk al veel langer onderweg. We willen nog harder werken aan gelijke kansen, samen optrekken voor nog betere studiebegeleiding op maat en ik hoop dat die inspanningen ook snel resultaten zullen opleveren. En ik hoop vooral dat het voor studenten duidelijk wordt dat de universiteit niet alleen is voor iemand die achten en negens haalt, of heel rijke ouders heeft.’

Anneke: ‘Sowieso gaan studenten meer merken dat wisselstroom een reële optie is. Een aantal onderwerpen wordt in het convenant bevestigd en een aantal dingen zal gaan groeien. Het hele idee van een leven lang ontwikkelen speelt steeds meer, in de hele samenleving. Er zijn vele startpunten voor een leven lang ontwikkelen en dit is er zeker één van. Uiteindelijk gaat het erom dat we voldoende afslagen creëren op ieders studieroute: hbo-propedeusestudenten die wat eerder of makkelijker naar de universiteit kunnen, studenten van de universiteit die makkelijker naar het hbo kunnen. Maar we denken ook aan de havisten en vwo’ers. Die moeten bewuster kunnen kiezen naar een route in de richting van het hbo of het wetenschappelijk onderwijs. Nu ligt alles te vast, maar het is soms een kronkelige weg naar Rome.’

En over één jaar?

Arnout: ‘Ik hoop dat we over een jaar allerlei linkjes zien. Dat we bij concrete vragen elkaar goed op de hoogte houden. Hoe ziet jullie programma eruit, zijn jullie op de hoogte van … We hebben twee studenten die … Kun je eens meedenken over … Dat soort contact. En dat we gelijke kansen niet alleen op papier realiseren, maar ook in de werkelijkheid. We moeten jonge mensen zelf laten nadenken en zorgen dat ze zichzelf niet laten tegenhouden om de verkeerde redenen.’

Arianne: ‘Dat vraagt ook heel wat van de mensen die contact hebben met de studenten zoals studieloopbaanbegeleiders. Om studenten te helpen bij allerlei vragen: wat wil ik in de toekomst en wat past bij mij. Hoe is het om een universitaire master te doen, een hbo-master, hoe is het om te werken. Ik zou het mooi vinden als we die gesprekken steeds meer met onze studenten zullen gaan voeren. Een belangrijk streven is om ze te leren zelf te reflecteren zodat ze makkelijker hun eigen studieroute kiezen en bepalen hoe hun 'Rome' eruit kan gaan zien.’

• Arianne Colenbrander is onder meer adviseur op het gebied van hbo-instroom bij de UT en werkt daar op de afdeling marketing- en communicatie. 
• Anneke Postma is coördinator Instroom & Aansluiting bij hogeschool Windesheim.
• Arnout Schuitema is hogeschooldocent en kartrekker doorstroom bachelor naar master bij hogeschool Windesheim.

Fotografie ondertekening convenant en Arianne Colenbrander: © Frans Nikkels