De impact van een innovatietrainee voor het mkb

Hoe handig zou het zijn als opdrachtgevers zoals provincies en gemeenten bij de aanvang van plannen voor de openbare ruimte inzicht krijgen in de milieueffecten van een project? Bram van Essen, alumnus van Windesheim en innovatietrainee bij Roelofs, ontwikkelde hier een tool voor. We vroegen de betrokken partijen wat een innovatietrainee voor een onderneming kan betekenen.

Een innovatietrainee doet onderzoek bij jouw mkb-onderneming. Eerst als afstudeerder (6 maanden) en vervolgens als trainee in dienst van de onderneming (één jaar). Wij begeleiden de student bij het onderzoek en het toepassen van de onderzoekresultaten. En zorgen in overleg voor een passend traineeprogramma. Zo ontwikkelt de trainee (soft)skills die in het bedrijfsleven van belang zijn, zoals ondernemerschaps-, innovatie- en managementvaardigheden.

Milieueffecten zichtbaar in de ontwerpfase

De openbare ruimte is continu in ontwikkeling, maar in deze plannen worden niet altijd of soms te laat de klimaatdoelen meegenomen. Hans Doze, ontwerpleider bij Roelofs(opent in nieuw tabblad) – een bedrijf dat zich bezighoudt met de ontwikkeling en realisatie van infrastructurele projecten –, ziet het vaak gebeuren: “Wij zitten in Steenwijk, dichtbij diverse beschermde natuurgebieden, waardoor hier geen extra stikstof mag worden uitgestoten.

"Dan zijn er bijvoorbeeld plannen voor een fietspad, begroot op € 1 miljoen, maar om dit klimaatneutraal uit te voeren kost het € 2 miljoen. Zo’n plan belandt dan vaak op de stapel.” Vanuit Roelofs was er daarom vraag naar een tool die in een vroeg stadium de gevolgen laat zien van verschillende ontwerpkeuzes voor het milieu.

Nieuwe ideeën voor innovatieve kracht

Dit vraagstuk werd het startpunt van de opdracht voor een innovatietrainee – een student die gedurende 1,5 jaar praktijkgericht onderzoek doet bij een mkb-onderneming, eerst als stagiair en na het afstuderen als medewerker van het bedrijf. Hans Doze: “We hebben al onderzoekers op dit onderwerp zitten, maar een student brengt toch altijd frisse ideeën mee. Juist deze mix zorgt voor innovatieve kracht.”

De match met Bram van Essen, die Civiele Techniek studeerde aan Windesheim, was snel gemaakt. “Bram had zijn stage al bij Roelofs gedaan”, vertelt Sabine Bodingius, docent-onderzoeker van het lectoraat Netwerken in een Circulaire Economie en sparringpartner van zowel Bram als Hans tijdens het innovatietraineeship.

“En tijdens zijn afstudeerperiode ontwikkelde hij een tool om stikstofuitstoot te berekenen. Deze tool heeft hij in het 2e deel van zijn traineeship verder uitgewerkt tot een tool die door middel van een quick scan in één oogopslag de milieueffecten en kosten inzichtelijk maakt.”

De tool maakt hiervoor gebruik van de milieukostenindicator (MKI): een score in euro’s die alle milieueffecten uitdrukt. Bram van Essen: “We kunnen in de ontwerpfase van een project al met een nauwkeurigheid van circa 70 tot 80 procent berekenen wat de milieueffecten zijn van bepaalde ontwerpkeuzes. Dit hebben we getest door bij diverse gerealiseerde projecten de uitkomsten van deze berekeningen te vergelijken met de daadwerkelijke uitkomsten.”

Leven lang leren

De tool is inmiddels bijna klaar voor gebruik, maar gedurende het proces bleek het soms lastig om tijd vrij te maken voor de ontwikkeling ervan. Bram van Essen: “Mijn werkzaamheden bestaan niet alleen uit het ontwikkelen van deze tool, maar ik draai ook mee op de werkvloer. Dat heeft als voordeel dat ik thuis ben in de materie, maar als nadeel dat ik mijn aandacht moet verdelen. In de praktijk komt het erop neer dat de dagelijkse werkzaamheden meestal voorrang krijgen.”

Hans Doze herkent deze worsteling. “Collega’s die niet betrokken zijn bij de ontwikkeling van de tool verwachten dat Bram fulltime meedraait in de dagelijkse werkzaamheden. We zijn toch een commercieel bedrijf. De uren die Bram steekt in het ontwikkelen van de tool betalen zich pas op langere termijn uit. Niet iedereen ziet dat meteen. Maar we zetten bij Roelofs sterk in op innoveren, hebben een Roelofs Academy en geloven in een leven lang leren. Daarnaast hebben we inonze bedrijfsdoelstelling(opent in nieuw tabblad) opgenomen in 2030 klimaatneutraal te willen zijn. Daar sluit dit innovatietraineeship naadloos op aan.”

Innovatie vraagt om tijdsinvestering

Yolanda Beenen, innovatieconsultant bij onze hogeschool, ziet ook bij andere ondernemingen die zich verbinden aan een innovatietrainee dat draagvlak binnen de organisatie een knelpunt kan vormen. “Niet alle bedrijven realiseren zich dat ze met een innovatietrainee aan een verandertraject beginnen. Het heeft echt meer impact dan een afstudeerstage en die impact is vaak pas te zien op de lange termijn.”

"Dat vraagt om voldoende draagvlak, kennis en expertise binnen de organisatie, en vooral om een investering van tijd. Tijd om gesprekken met de hogeschool te voeren, de trainee te begeleiden en de innovatie te implementeren. We merken steeds meer hoe belangrijk het voortraject is waarin we dit bespreken met bedrijven, voorafgaand aan de match met een trainee.”

Vervolg van het innovatietraineeship

Hans Doze is enthousiast over het traineeship. “Bram heeft niet alleen een tool ontwikkeld die ons businessmodel verbetert. Hij volgde ook regelmatig cursussen op het gebied van soft skills en had terugkomdagen met mede-trainees waarin kennis en ervaringen werden gedeeld. Daar hebben wij als bedrijf van kunnen profiteren."

Bij een volgend innovatietraineeship – want hij is zo enthousiast dat hij de samenwerking met Windesheim graag nog een keer wil aangaan – zou hij de onderzoekscase van tevoren duidelijker vastleggen en delen binnen de organisatie. “Dan weet iedereen waar de trainee mee bezig is; dat vergroot het draagvlak en de betrokkenheid op de werkvloer.”

De tool in gebruik

Volgende maand wordt de tool in gebruik genomen. In eerste instantie wordt de tool als aanvullende service aangeboden aan klanten die een offerte aanvragen. Hans Doze: “Omdat het een nieuwe service is, willen we klanten eerst kennis laten maken en laten zien wat de inzichten opleveren. We gaan ervan uit dat klanten daarna niet meer zonder willen. De tool vormt de basis voor weloverwogen keuzes die passen binnen het budget van klanten én die bijdragen aan de klimaatdoelen.”

Bron: dit artikel is geschreven door Anne van der Heijden vanuit het Regieorgaan SIA(opent in nieuw tabblad).

Wat doet Regieorgaan SIA?

Regieorgaan SIA bevordert de kwaliteit en de impact van het praktijkgericht onderzoek van hogescholen. Dit doen we door onderzoek te financieren en de samenwerking tussen hogescholen, het bedrijfsleven en publieke instellingen te stimuleren. SIA subsidieert het initiatief van dit innovatietraineeship.

Ook geïnteresseerd in een innovatietrainee?

Een innovatietrainee doet onderzoek bij een mkb-onderneming. Eerst als afstudeerder (6 maanden) en vervolgens als trainee in dienst van de onderneming (één jaar). Windesheim begeleidt de student bij het onderzoek en het toepassen van de onderzoekresultaten. En zorgt in overleg voor een passend traineeprogramma. Zo ontwikkelt de trainee (soft)skills die in het bedrijfsleven van belang zijn, zoals ondernemerschaps-, innovatie- en managementvaardigheden.