Project 8: ‘Het is niet zo ingewikkeld om nieuwe ideeën te ontwikkelen, maar om oude ideeën los te laten’

Project 8 is een initiatief gericht op het bevorderen van diversiteit, inclusie en gelijke kansen binnen MBO-scholen. Het is ontwikkeld als een antwoord op de groeiende behoefte om niet alleen verschillen te tolereren, maar deze actief te omarmen en te benutten. Het doel is om een omgeving te creëren waarin iedereen zich gehoord en vertegenwoordigd voelt, ongeacht achtergrond of identiteit.

Birgit Pfeifer is vanuit Windesheim (lectoraat Leraren en lerarenopleiders in inclusieve Leeromgevingen) als onderzoeker betrokken geweest bij dit project. “De belangrijkste opdracht binnen dit project was om onderbouwd te kijken naar hoe je een school inclusiever krijgt. Dat je als school ook gebruik leert te maken van verschillen en niet alleen tolereert dat mensen anders zijn. Gebruik maken van diversiteit levert je veel perspectieven op en een rijke leeromgeving.”

Werkwijze

De kern van Project 8 ligt in het opzetten van actiegroepen binnen de scholen, die vervolgens samen aan de slag gaan met het onderzoeksinstrument genaamd "multi-include". Dit instrument, ontwikkeld vanuit literatuur en praktijkervaring, fungeert als leidraad voor gesprekken op alle niveaus van de organisatie. Het stelt teams in staat om de status van inclusie binnen hun school te onderzoeken en actieplannen te formuleren om verbeteringen aan te brengen.

Doelstellingen van het project

Het primaire doel van Project 8 is niet alleen om de werkwijze te implementeren, maar ook om deze effectief te leren gebruiken. Het gaat om het opzetten van actieteams die daadwerkelijk aan de slag gaan met diversiteit en inclusie binnen de schoolomgeving. “Het doel was om de werkwijze grondig te leren begrijpen: hoe stel je een team samen en zorg je ervoor dat het écht een team wordt? Het professionaliseren van deze teams was daarbij erg belangrijk. Dit alles met als uiteindelijk doel om duurzame veranderingen te bewerkstelligen en de inclusiviteit van een school te vergroten. Maar eerst moesten scholen de werkwijze goed onder de knie krijgen.”

“Project 8 heeft ons geleerd om verder te kijken dan de oppervlakte en de vragen achter de vragen te ontdekken. Dit inzicht werd bijvoorbeeld duidelijk wanneer scholen het gesprek wilden aangaan over veiligheid en inclusie. Hoewel studenten zich misschien veilig voelen, kwamen er toch diepere problemen aan het licht wanneer ze werden bevraagd. Dit benadrukt het belang van het stimuleren van bewustwording en het voeren van open dialogen binnen scholen."

Uitdagingen en inzichten

"De grootste uitdaging is de diepgewortelde polarisatie die onze scholen doordrenkt. Het is moeilijk om het gesprek aan te gaan, vooral wanneer collega's sceptisch zijn. Verschillen in levensbeschouwing maken het lastig om een constructieve dialoog te voeren. Bovendien ervaren teamleden vaak dat het gemakkelijker is om in de klas te communiceren met studenten dan met collega’s in de docentenkamer, waar men stevig in zijn schoenen moet staan. Het gevoel dat je niets meer kan zeggen of dat studenten zich moeten verweren, creëert een uitdagende omgeving waarin open gesprekken zeldzaam kunnen zijn."

Ondanks deze obstakels slaagden de teams erin om waardevolle inzichten te verwerven. “De scholen leerden dat werken aan inclusie een lange termijn inspanning is, waarbij het cruciaal is om voortdurend verschillende perspectieven te blijven onderzoeken. Het is niet zo ingewikkeld om nieuwe ideeën te ontwikkelen. Het ingewikkelde bleek de oude ideeën los te laten.”

Het project heeft geleid tot een reeks innovatieve interventies, zoals het organiseren van arbeidsmarktbijeenkomsten en het instellen van dialoogtafels, het zorgen van inclusief lesmateriaal, actieteams die nog steeds actief zijn in de scholen, die allemaal gericht zijn op het bevorderen van inclusie.

Voor meer informatie over dit project en het onderzoeksinstrument multi-include ga naar: www.verschillenwaarderen.nl