Groepsdynamisch coach

Tijdens deze opleiding ontwikkel je je tot groepsdynamisch werker in je eigen klas én tot groepsdynamisch coach. In je klas leer je de groepsdynamische processen beter begrijpen en beheersen. Als coach leer je collega’s ondersteunen bij het omgaan met complexe groepen.

Thema's

1. De groepsdynamische werker in eigen groep:
   Je leert groepsgedrag herkennen en begrijpen, en hoe je via groepsprocessen gedrag kunt beïnvloeden.
2. De groepsdynamische coach bij complexe groepen:
   Je ontwikkelt de vaardigheden om collega’s te coachen in het omgaan met complexe groepen.
3. IK in de WIJ:
   Je ontdekt hoe je eigen gedrag zich verhoudt tot anderen en hoe je dit kunt aanpassen binnen groepsdynamische processen.

De thema's worden uitgebreider beschreven onder het kopje Inhoud van de drie thema's.
Wij geloven dat je een goede coach wordt wanneer je de principes van groepsdynamisch werken zelf goed beheerst. Daarom ligt de focus op zowel jouw eigen groep als de groep van een collega.

Groepsdynamisch werken

De stappen van het groepsdynamisch werken vormen de rode draad door de hele opleiding, die tot stand is gekomen in samenwerking met Lving(opent in nieuw tabblad). We inspireren je met de centrale thema's en geven hier op de volgende manier invulling aan:

• De praktijk in huis met opleidingsdocenten: Tijdens bijeenkomsten zorgen de docenten voor theoretische verdieping, praktische informatie, begeleiding en intervisie, waarbij gebruik wordt gemaakt van beeldmateriaal.

• De praktijk in huis met gasten: Gastsprekers, die ervaringsdeskundigen zijn op de behandelde thema's, delen hun kennis en ervaringen met de groep.

• De praktijk in met een donorgroep: Samen observeren we groepsdynamische processen in een zelfgekozen donorgroep. Deze observaties bespreken we voor en na, zodat we van en met elkaar kunnen leren.

• De ontwikkeling volgen in de opleidingsgroep zelf: Alles wat we leren over groepsdynamisch werken koppelen we aan de ontwikkeling binnen onze eigen opleidingsgroep. We reflecteren samen op onze eigen rol in deze groep.

• Betekenisvolle opdrachten in je eigen context: Je voert opdrachten uit die aansluiten bij je eigen praktijk, waardoor je direct toepast wat je leert.

Aan de slag in je eigen werkomgeving

Deze post-hbo-opleiding sluit aan op de vraagstukken die steeds duidelijker zichtbaar worden in het dagelijkse onderwijs. Daarom bieden we de inhoud op een praktische en direct toepasbare manier aan, met opleiders uit het werkveld. Zo kun je het geleerde meteen inzetten in je eigen praktijk. De startdagen vinden plaats op de campus van Windesheim én op de school van een van de deelnemers. Je gaat onder andere aan de slag met: 

• Observatie in je eigen groep en andere groepen
• Gesprekken voeren
• Dossiers inkijken
• Interventies uitvoeren
• Filmbeelden maken
• Opdrachten uitwerken
• Literatuur lezen
• Bijeenkomsten voorbereiden

De observaties kun je alleen uitvoeren wanneer je zelf geen les geeft. Zorg er dus voor dat je naast je lesgevende taken ook de ruimte hebt om te observeren.

Toetsing

We toetsen je kennis en vaardigheden via opdrachten en presentaties. Die voer je altijd uit in je eigen onderwijspraktijk.

Het studieprogramma is opgedeeld in drie thema's.

1. Wat speelt er in jouw groep?

Over hoe jij groepsgedrag kunt herkennen en begrijpen.

Binnen dit thema begin je met het in kaart brengen van het gedrag in een groep die jouw nieuwsgierigheid heeft gewekt, zoals een klas, stamgroep of team. Je analyseert dit gedrag nauwkeurig met behulp van passende instrumenten en onderzoekt ook jouw eigen invloed op de groep. Daarna ga je op zoek naar de oorzaken van het gedrag dat zichtbaar is geworden. Aan het eind van dit thema herken en begrijp je het gedrag in jouw groep beter, zodat je in thema 2 kunt inspelen op wat er in de groep gebeurt. De volgende onderwerpen komen aan bod:

• Groepsdynamisch werken - in kaart brengen
• Gedrag in de groep zichtbaar maken middels instrumenten
• Groepsdynamische principes: de mens als groepsdier
• Groepsontwikkeling: (troep), groep, team, vriendschap
• Ontwikkelingspsychologie
• Motieven achter gedrag
• Invloed van de omgeving op gedrag
• Social media
• Jouw eigen gedrag in de groep
• Delen is vermenigvuldigen

2. Hoe krijg je grip op jouw groep?

Over hoe jij gedrag beïnvloedt in jouw groep.

Nadat je de groep in beeld hebt gebracht, stel je een passend doel en plan op om het groepsgedrag positief te beïnvloeden. We bieden je praktische handvatten om deze groepsprocessen te sturen en een effectief plan te ontwikkelen, dat je vervolgens in jouw groep uitvoert. Aan het eind van dit thema reflecteer je op de doelstelling en evalueer je of het plan het gewenste resultaat heeft opgeleverd. De volgende onderwerpen komen aan bod:

• Groepsdynamisch werken - doel en plan interveniëren en monitoren
• Ontwerpprincipes voor het ontwikkelen van passende interventies
• Didactisch klaverblad (Oldeboom, 2019)
• Praktische ideeën om interventies vorm te geven
• Jouw eigen gedrag in de groep
• Intervisie middels filmbeelden uit je eigen groep
• Delen is vermenigvuldigen

3. Hoe geef je coaching vorm bij omgang met complexe groepen?

Over hoe jij collega's coacht bij het omgaan met complexe groepen.

In de voorgaande twee thema’s heb je ervaring opgedaan met de stappen van groepsdynamisch werken. Nu ga je je plan uitvoeren en daarnaast een collega begeleiden die meer grip wil krijgen op het gedrag in zijn of haar groep. Samen doorloop je opnieuw de stappen van groepsdynamisch werken, maar deze keer vanuit een ondersteunende rol in plaats van een uitvoerende. Tijdens dit thema leer je hoe je de juiste ondersteuning kunt bieden aan collega’s. De volgende onderwerpen komen aan bod:

• Groepsdynamisch coachen
• Krachtgericht coachen
• Jouw eigen identiteit als coach
• Intervisie middels filmbeelden

• Studieduur: 10 maanden
• Bijeenkomsten: 12 lesmomenten van 4 uur op de Calo in Zwolle of op een externe locatie (in totaal 60 uur)
• Zelfstudie: ongeveer 5 uur per week (in totaal 60 uur)

Lesdata schooljaar 2025-2026

• 2 september 2025, 16.00 - 20.00 uur (startbijeenkomst)
• 23 september 2025, 16.00 - 20.00 uur
• 14 oktober 2025, 13.30 - 17.30 uur (externe locatie)
• 4 november 2025, 16.00 - 20.00 uur
• 25 november 2025, 13.30 - 17.30 uur (externe locatie)
• 16 december 2025, 16.00 - 20.00 uur
• 20 januari 2026, 16.00 - 20.00 uur
• 17 februari 2026, 16.00 - 20.00 uur
• 17 maart 2026, 13.30 - 17.30 uur (externe locatie)
• 7 april 2026, 16.00 - 20.00 uur
• 14 april 2026, 16.00 - 20.00 uur
• 21 april 2026, 16.00 - 20.00 uur
• 12 mei 2026, 16.00 - 20.00 uur
• 26 mei 2026, 16.00 - 20.00 uur
• 9 juni 2026, 09.00 - 17.00 uur (eindassessment van 30 minuten)
• 16 juni 2026, 09.00 - 17.00 uur (eindassessment van 30 minuten)
• 30 juni 2026, 16.00 - 19.00 uur (diplomering)

De post-hbo is geschikt voor docenten in alle onderwijsniveaus: basisonderwijs, voortgezet onderwijs, mbo, hbo en speciaal onderwijs. Om toegelaten te worden, heb je minimaal een afgeronde hbo-lerarenopleiding nodig.

Deze post-hbo is ideaal als je minimaal wekelijks met een groep werkt. Voldoe je niet aan deze eis, maar ben je toch geïnteresseerd? Neem dan contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken.

Minor groepsdynamiek

Heb jij de minor groepsdynamiek afgerond bij Windesheim? Dan beschik je al over basiskennis over het groepsdynamisch werken. De post-hbo biedt een verdere verdiepingsslag.

Als groepsdynamisch coach kun je gericht kijken naar groepsdynamische processen. Je weet welke interventies nodig zijn om het pedagogisch klimaat te verbeteren. Na de post-hbo kun je een belangrijke rol spelen in je team en je collega's ondersteunen bij de omgang met complexe groepssituaties.