Van hoe het hoort naar hoe het kan

Transitieverhaal van Mirjam van der Iest, beleidsadviseur circulariteit gemeente Kampen

De gemeente Kampen werkt actief aan de transitie naar een circulaire economie. Daarbij zoekt de gemeente de samenwerking op met lokale bedrijven en kennisinstellingen zoals het lectoraat Netwerken in een Circulaire Economie (NiCE) van Windesheim. Deze samenwerking leidt niet alleen tot nieuwe initiatieven, maar ook tot een verandering in manier van werken.

In dit transitieverhaal deelt beleidsadviseur Mirjam van der Iest hoe het onderzoek van NiCE invloed heeft op haar dagelijkse praktijk. Met dit soort verhalen laat het lectoraat zien hoe onderzoek doorwerkt in het werkveld en bijdraagt aan structurele verandering.

Een nieuwe bril: anders leren kijken

"Ik werk al 17 jaar als ambtenaar, sinds 2023 als beleidsadviseur bij de gemeente Kampen. De afgelopen jaren is mijn rol geleidelijk veranderd en de samenwerking met NiCE heeft daar een belangrijke bijdrage aan geleverd.

Waar ik vroeger vooral handelde vanuit de gedachte 'Zo hoort het', kijk ik nu vaker naar 'Hoe kan het ook anders?' Voorheen werkte ik vanuit mijn bureau en bepaalde de gemeente hoe het zou gaan. Nu ligt de nadruk veel meer op samenwerking en het stellen van de juiste vragen. Het lectoraat NiCE heeft mij geholpen om met een bredere blik te kijken en mijn aannames te bevragen. In plaats van uit te gaan van bestaande structuren, onderzoek ik nu actief nieuwe mogelijkheden en benaderingen.

Een goed voorbeeld hiervan is het Regio Deal-project met NiCE en Weever Circulair, waarin we onderzoeken hoe we mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt kunnen koppelen aan het hergebruik van materialen. De ideeën ontstaan nu gezamenlijk, en mijn rol is verschoven van sturen naar faciliteren. Door de benadering van NiCE leer ik hoe je keten- en netwerksamenwerking kunt benutten om circulaire oplossingen te realiseren. Ik weet bijvoorbeeld niet alles over circulair bouwen, maar ik kan nu wel de vragen stellen die leiden tot nieuwe inzichten. Door deze aanpak ontstaan er concrete initiatieven die verder gaan dan alleen de gemeente en bijdragen aan de bredere circulaire transitie in de regio."

Weerstand als deel van het proces

"Eerder vermeed ik structurele beleidsveranderingen omdat deze vaak op weerstand stuitten en energie kostten. Ik richtte me liever op korte termijn projecten die sneller resultaat opleverden. Nu laat ik de weerstand niet meer de koers bepalen van mijn opdracht. De ervaringen met korte termijn projecten hebben geholpen om die weerstand te verminderen, omdat er inmiddels meer concrete voorbeelden zijn die laten zien dat verandering mogelijk is.

Nu de vaart erin zit, verschuift mijn focus steeds meer naar lange termijn doelen. NiCE heeft de cruciale vraag gesteld: hoe maak je de meeste impact? Dit heeft bijgedragen aan een bredere blik en meer durf om structurele veranderingen aan te pakken."

Zichtbare verandering

De aanpak werpt zijn vruchten af. "Anderhalf jaar geleden maakten we een lijst van stakeholders. Inmiddels zijn er twintig keer zoveel stakeholders. Dat laat zien hoeveel er in beweging is gekomen." Mirjam is overtuigd dat gemeenten een voorbeeldfunctie hebben in de transitie naar een circulaire economie. "We moeten niet alleen zeggen dat circulaire economie belangrijk is, maar het ook zelf toepassen. Het kost tijd en vraagt om doorzettingsvermogen, maar als je ziet dat collega’s trots zijn op wat ze bereiken, weet je dat het de moeite waard is."

Het lectoraat NiCE heeft hierop een positieve invloed gehad door een netwerk te bieden dat inspireert en ondersteunt. "Het helpt om te weten dat je niet alleen bent. Via het lectoraat heb ik contact met andere gemeenten en onderzoekers. Dat netwerk inspireert en ondersteunt. Het versterkt je geloof dat verandering mogelijk is, ook al is het soms een lang proces."

Meer over het lectoraat NiCE