Passend leiderschap
Is jouw leiderschapsstijl nog wel passend bij het team?
Stel je voor: je bent voortvarend van start gegaan in je nieuwe leidinggevende rol. Je hebt het vertrouwen van je directie en je hebt een duidelijk opdracht meegekregen. Je krijgt de leiding over een goed team dat nu misschien nog een beetje afwachtend is, maar dat je het voordeel van de twijfel geeft. Je bespreekt de opdracht die je hebt meegekregen met je team en krijgt het gevoel dat je het team meekrijgt. Maar na de eerste maanden merk je dat je grip verliest: deadlines worden niet nagekomen, sommige teamleden ‘duiken weg’ en je je medewerker hebben steeds vaker bezwaren tegen je plannen. Je merkt ook dat je team steeds meer over jou als leidinggevende praat: collega’s vinden dat je niet genoeg luistert, te snel vooruit wilt en je vooral richt op de teamleden waarmee je een klik lijkt te hebben. Langzamerhand begin je je af te vragen of jouw leiderschapsstijl wel passend is bij de situatie.
Krijgt de leider z'n team mee?
Ik kom deze situatie vaak tegen. Hij roept bij mij de vraag op of je vóórdat iemand aan een leidinggevende klus begint al kan spreken over passend leiderschap. Achteraf is dit natuurlijk eenvoudig vast te stellen: Kreeg de leider zijn team mee? Heeft hij zijn doelstellingen behaald? Was hij niet teveel gefocussed op planning en control mechanismen? Vooraf vaststellen is echter een heel ander verhaal. Uiteraard kan je met een assessment toetsen op geschiktheid voor de leidinggevende rol, maar geschiktheid is slechts een eerste stap. Je wilt niet slechts een “geschikte” leider zijn, maar een “passend leider”, die de organisatie en het team biedt wat zij nodig hebben.
Wanneer pas je als leider nou goed bij een team of organisatie? De theorie zegt hierover dat je leiderschap passend is als er een optimale match bestaat tussen jouw persoonlijkheid, motivatie, invloedstijl en drijfveren met de cultuur, doelstellingen en ambities van je organisatie. Deze match komt niet vanzelf, maar ontstaat in een kennismakingsproces. Je moet als het ware gekneed worden in de cultuur van de organisatie, ondergedompeld worden in de dagelijkse praktijk, en ruimte maken om iedereen te leren kennen en je te verbinden met het team en zijn opdracht. Dit kan alleen als je je bewust bent van je eigen ontwikkeling. Dus passend leiderschap bestaat niet vóóraf. Het ontstaat vanuit geschiktheid door sensitief en ontwikkelgericht aan de slag te gaan in je organisatie.
Sensitief
Een goede match met je team vraagt omgevingsbewustzijn, sociaal bewustzijn en zelfbewustzijn. Juist door je voelsprieten uit te zetten binnen en buiten je organisatie, zie je als leider nieuwe mogelijkheden. Hiervoor moet je weten wat er allemaal in je organisatie gebeurt en door welke ambities en drijfveren anderen in de organisatie zich laten leiden. Door ervaringen te delen en het vertellen van verhalen geef je richting en betekenis aan ontwikkelingen. Dit stelt je in staat om de energie van je team in de organisatie te richten op de toekomst. Hiervoor is het belangrijk om je toegankelijk en benaderbaar op te stellen en wederzijdse eerlijke feedback te organiseren.Binnen een gemeente heeft een nieuwe leidinggevende binnen het sociaal domein een boekje gemaakt met daarin de verhalen van ouders van cliënten. Met deze verhalen kan ze over het grote maatschappelijke belang van de zorg vertellen, maar ook duidelijk maken met welke bureaucratische hobbels deze families te maken hebben. Het boek heeft de gemeente geholpen om de belangen van cliënten meer centraal te stellen en opnieuw te kijken waar ze procedures eenvoudiger te maken.
Ontwikkelgericht
Als passende leider ken je naast hun omgeving ook jezelf vooral heel goed. Je kent je eigen sterke en zwakke eigenschappen, je weet wie je zelf bent en kent je eigen drijfveren. Je bent continu aan de slag met jezelf ontwikkelen en jezelf te verbeteren. Dit betekent ook dat je fouten durft toe te geven en je kwetsbaar durft op te stellen. Hiermee krijg je respect van je collega’s en laat je zien dat er nou eenmaal fouten worden gemaakt. Deze fouten moeten bespreekbaar worden gemaakt en niet worden toegedekt uit angst. Hiermee bouw je aan vertrouwen. Dit is van cruciaal belang om als organisatie te kunnen groeien en ontwikkelen.Tijdens een teamdag kreeg een leidinggevende te horen dat hij in zijn leiderschap te veel stuurt op de KPIs en te weinig aandacht heeft voor de menselijke kant binnen zijn afdeling. Zijn eerste reactie was om in de verdediging te schieten: er klopt immers in zijn beleving helemaal niks van! Maar hij realiseert zich dat hij te snel reageerde, corrigeert zichzelf en geeft aan dat hij het waardeert dat zijn collega zich kwetsbaar opstelt. Kortom: je leiderschap groeit van “geschikt leiderschap” tot “passend leiderschap” door je te verbinden met de opgave en je team en vanuit een bewustzijn voor je eigen ontwikkeling. Geschiktheid is tijdelijk, door jezelf blijvend te ontwikkelen, groei je tot een passende leider die zelf in beweging blijft en zowel nu als in de toekomst toegevoegde waarde biedt aan je organisatie!