Kids First, towards a pedagogical sportclub climate

Kids First, towards a pedagogical sport climate is de titel van een groot onderzoek bij sportverenigingen om ‘op de werkvloer’ een pedagogisch sport klimaat te realiseren. Een pedagogisch sportklimaat zet het kind centraal en focust op een ontwikkelingsgericht, plezierig, zorgzaam en veilig sportklimaat.

• Lectoraat: Sportpedagogiek
• Betrokken onderzoekers: prof. dr. Nicolette Schipper-van Veldhoven, drs., Arnold Bronkhorst, drs. Harold Hofenk; drs. Anne Luderus; dr. Frank Jacobs, Dr. Marck de Greeff; Marleen Pegge en anderen
• Partners: hogeschool Windesheim (Zwolle), in samenwerking met Hanzehogeschool Groningen, Haagse Hogeschool, Universiteit van Amsterdam, Universiteit Leiden, Mulier Instituut, Kennispraktijk, NOC*NSF, KNHB en KNVB en 8 sportverenigingen uit Arnhem, Zwolle, Rotterdam en Utrecht. 
• Subsidie: ZonMw - Onderzoeksprogramma sport en bewegen 2017-2020

Living labs in lokale omgeving

Het project is in september 2018 van start gegaan en afgerond april 2021. In dit project werden sportclubs (4 hockey, 4 voetbal verenigingen in 4 steden (Arnhem, Zwolle, Rotterdam, Utrecht)) beschouwd als living labs in hun lokale omgeving. Via een action research benadering (onderzoekers participeerden actief in de verandersituatie en deden tegelijkertijd onderzoek) werd de voortgang gemonitord via een intensieve mix-method, multi-level dataverzameling om de context op lokaal niveau diepgaand te analyseren.
De resultaten laten zien dat het creëren van een pedagogisch sportklimaat niet gemakkelijk is. Ten eerste omdat nog niet iedereen daar het zelfde over denkt. Met behulp van het binnen dit onderzoek ontwikkelde 'Pedagogisch sportkompas', een referentiekader met vier pijlers (welke tegelijkertijd onderscheid als samenhang aanbrengen) kan het ontwerpen, uitvoeren en evalueren van pedagogische settingen bij een sportvereniging ondersteund worden.

Ten tweede omdat het niet eenmalige acties betreft, maar een cultuurverandering op de club, wat een proces van lange adem is. Vanuit dit onderzoek zijn een aantal voorwaardelijke principes om een pedagogisch klimaat op een club te creëren naar voren gekomen:

• urgentie besef en organisatie kracht op de club zelf (readiness check)
• inzicht in het ritme van de sportclub (aansluiten bij hun kort cyclisch proces)
• inzicht in de unieke context van elke vereniging (er is geen uniforme routekaart die ‘werkt’ voor alle sportverenigingen)
• de veranderingsdialoog en de pedagogisch ondersteuning van de trainer zijn belangrijke veranderinstrumenten
• onmisbare hulp van externe partijen bij het versterken van de vereniging in dergelijke veranderprocessen.

Om nog beter een brug te kunnen slaan tussen praktijk en onderzoek wordt geadviseerd om in vervolgonderzoek professionals (een clubkadercoach, buurtsportcoach of een verenigingsondersteuner met een pedagogische achtergrond) aan te stellen die van ‘buiten naar binnen’ de transitie naar een pedagogisch klimaat op sportclub mede kunnen versterken.

Aanleiding onderzoek

Jeugdsport draagt bij aan een aantal positieve aspecten zoals zelfvertrouwen. Helaas komt bijvoorbeeld ook pesten of intimidatie op sportverenigingen voor. Om de waarde van jeugdsport te vergroten en probleemgedrag te verminderen moet er een pedagogisch klimaat gecreëerd worden. Een pedagogisch sportklimaat zet het kind centraal en focust op plezier, positieve coaching en sociale veiligheid. De vraag is hoe sportverenigingen een pedagogisch sportklimaat tot stand kunnen brengen. 

Doelstelling

Het doel van dit onderzoek is het ontwerpen en invoeren van een hulpkader om een pedagogisch sportklimaat op clubniveau te realiseren. Het project wordt uitgevoerd bij 8 voetbal- en hockeyverenigingen in vier gemeenten (Zwolle, Arnhem, Utrecht en Rotterdam) met sporters tussen de 12 en 15 jaar. Het vernieuwende van dit project is dat standaard manieren van informatieverzameling zoals vragenlijsten gecombineerd worden met nieuwe manieren zoals bewegingssensoren en social media.

Publicaties en opbrengsten

• Bronkhorst, A., De Greeff, M., Hofenk, H., Jacobs, F., Luderus, A., & Schipper-van Veldhoven, N. (2021). Kids First, towards a pedagogical climate. Zwolle: Windesheim(opent in nieuw tabblad)

Meer weten? 

Neem contact op met: prof. dr. Nicolette Schipper- van Veldhoven
E-mail: n.schippervanveldhoven@windesheim.nl(opent in nieuw tabblad)