Interpersonal violence in sport

Dit project doet onderzoek naar grensoverschrijdend gedrag in de sport.

• Lectoraat: Sportpedagogiek
• Betrokken onderzoekers: Tine Vertommen, universiteit van Antwerpen (promovenda); supervisors prof. Dr. Nicolette Schipper- van Veldhoven en prof. Dr. Filippe van den Eede
• Partners: Windesheim, Universiteit van Antwerpen
• Subsidie: Vlaamse ministerie van sport, NOC*NSF

Uitkomsten

Het onderzoek wees uit dat 38% van de respondenten op z’n minst eenmalig psychisch, 11% fysiek en 14% seksueel grensoverschrijdend gedrag in de sport heeft ervaren. Allochtone, holebi, andersvalide en internationale sporters meldden significant meer ervaringen met elk type grensoverschrijdend gedrag in de sport. We 
stelden vast dat, over de drie types heen (psychisch, fysiek en seksueel), de plegers meestal mannelijke medesporters waren, die vaak in groep grensoverschrijdend gedrag stellen. Daar waar fysieke incidenten door coaches minder ernstig waren dan wanneer ze gepleegd werden door andere personen in de sport, zien we het omgekeerde bij seksueel grensoverschrijdend gedrag. De incidenten van seksueel grensoverschrijdend gedrag gepleegd door coaches zijn doorgaans ernstiger dan wanneer ze gepleegd worden door andere volwassenen in de sportorganisatie of door medesporters. Ernstig grensoverschrijdend gedrag in de sport heeft een significant negatieve associatie met mentale problemen en levenskwaliteit in de volwassenheid. Bij mensen die aan meerdere types werden blootgesteld, is de associatie sterker.

Aanleiding onderzoek

Vastgesteld dat geweld en grensoverschrijdend gedrag ten aanzien van kinderen in de sport een onderbelicht onderzoeksveld is. Traditioneel wordt sport inderdaad gezien als een moreel en sociaal goed, waardoor men niet geneigd is de negatieve kanten te belichten. Toch kent competitiesport een aantal eigenschappen die een vruchtbaar klimaat voor grensoverschrijdend gedrag kunnen scheppen: een hoge tolerantie voor fysiek geweld waarbij men er vanuit gaat dat het bij de sport hoort, een onevenwichtige machtsrelatie tussen coach en sporters en een vaak autoritaire leiderschapsstijl. Daarnaast is de sportwereld een door mannen gedomineerde wereld, heerst er een beloningsstructuur en is er vaak fysiek contact. Toch is men vaak nog verbaasd wanneer sport in verband wordt gebracht met grensoverschrijdend gedrag. Aangezien het de verantwoordelijkheid van de sportwereld is om een veilige sportomgeving te creëren, is het van essentieel belang om grensoverschrijdend gedrag in de sport te begrijpen en in te schatten hoe vaak het voorkomt.

Doelstelling

De voornaamste doelstelling van dit doctoraatsonderzoek is om onze kennis uit 
te breiden over de prevalentie, slachtoffer- en plegerkenmerken en de impact van 
grensoverschrijdend gedrag ten aanzien van kinderen in de georganiseerde Nederlandse 
en Vlaamse sport. Om zicht te krijgen op enkele kenmerken van grensoverschrijdend gedrag in de sport, 
is  een analyse gemaakt van de incidenten gemeld bij de Hulplijn Seksuele Intimidatie in de Sport (nu: Vertrouwenspunt Sport) van het Nederlands Olympisch Comité en de Nederlandse Sportfederatie (NOCNSF) en het eerste grootschalige onderzoek naar de prevalentie van grensoverschrijdend gedrag ten aanzien van kinderen in de Nederlandse en Vlaamse sport. Door middel van een zelf ontwikkelde online vragenlijst werden 4.043 Nederlandse en Vlaamse volwassenen, die als kind/tiener aan sport deden, bevraagd over hun ervaringen met psychisch, fysiek en seksueel grensoverschrijdend gedrag in de sport. De grote steekproef had een evenwichtige man-vrouw verdeling met voldoende socio-demografische variatie

Publicaties en opbrengsten

• Proefschrift(opent in nieuw tabblad)

Meer weten? 

Neem contact op met: prof. dr. Nicolette Schipper- van Veldhoven
E-mail: n.schippervanveldhoven@windesheim.nl(opent in nieuw tabblad)