Duurzaam hergebruik van moeilijk te recyclen kunststof

Al 30 jaar zoeken onderzoekers een manier om moeilijk te recyclen kunststoffen een nieuw leven in te blazen. Albert ten Busschen van het lectoraat Kunststoftechnologie heeft een methode ontwikkeld om dit materiaal te hergebruiken. En recent is gebleken dat het even stevig is als nieuw materiaal.

Toen Albert ten Busschen bij het lectoraat aan de slag ging als associate lector, was hij vastbesloten om een oplossing te vinden voor moeilijk te recyclen composieten: “Je gebruikt windmolens om schone energie te produceren, maar nu de eerste generatie windmolens het einde van hun levensduur heeft bereikt, kan je niks meer met de afgedankte windmolenwieken. Hoe duurzaam is dat?”

Onbreekbaar, maar niet langer onrecyclebaar

Het probleem draait om het materiaal waar bijvoorbeeld windmolenwieken en jachten van worden gemaakt: composieten. Dat zijn materialen die bestaan uit een combinatie van glasvezels en kunstharsen. Het materiaal is sterk, licht en gaat zeer lang mee. ‘Maar het was niet te recyclen. Dit leidt tot grote hoeveelheden afval aan het einde van de levensduur van producten. Al meer dan 30 jaar proberen onderzoekers hier een effectieve oplossing voor te vinden, maar zonder resultaat,’ zegt Albert.

Een innovatieve benadering van hergebruik

Om goed te recyclen, moet je normaal gesproken de oorspronkelijke bestanddelen van een materiaal scheiden. Maar omdat bij composiet de vezels opgesloten zitten in de kunsthars, is het scheiden praktisch onmogelijk. Het lectoraat koos daarom voor een andere benadering: het verkleinen van oud composiet om het te gebruiken als versterkingsmateriaal. Door composiet te verkleinen tot lange vlokken of stroken, blijft het materiaal sterk. Deze methode heeft het mogelijk gemaakt om bijvoorbeeld van oude windmolenwieken oeverbeschoeiingen te maken en van afgedankt NS-interieur dwarsliggers voor het spoor.

Voor deze methode ontving het lectoraat in 2021 de Deltapremie, de grootste prijs voor praktijkgericht onderzoek in Nederland. En in 2022 de RAAK-award voor het beste praktijkgerichte onderzoeksproject en de internationale JEC Composites Innovation Award.

De afgelopen jaren blijkt, dankzij praktijkgericht onderzoek, dat dit hergebruikte materiaal even sterk is als nieuw materiaal, ook op lange termijn. Maar dan dus veel duurzamer, want het materiaal heeft een tweede leven gekregen.

Albert benadrukt dat het doel is om deze innovaties op grote schaal door te voeren: “We willen niet alleen een prototype ontwikkelen, maar echte producten die in de industrie zijn toe te passen.” Met Alberts inzet voor duurzame innovatie blijft het lectoraat een pionier in de aanpak van de wereldwijde kunststofafvalproblematiek.