Jeugdvolleybal ontwikkeling
“Wat vind je van het spel? Heb je voor ons tips om het spel beter te maken?” Enthousiast geven kinderen hun mening tijdens interviews over de nieuwe volleybal spelvormen. De training is net afgelopen. De vragen grijpen terug op hun ervaringen met een serie proefsessies. Er is afgelopen maanden door kinderen kennisgemaakt met nieuwe spelvormen die in een samenwerking tussen de Nederlandse Volleybalbond (NeVoBo) (opent in nieuw tabblad), experts uit het Nederlandse volleybal en het Jeugdsport Innovatiecentrum (JIC) worden ontwikkeld. Dat is nodig omdat volleybal voor veel kinderen een ingewikkelde sport is. Naast een lage instroom, haken er op veel plekken in het land daarom jeugdspelers af. Dat is jammer! We spraken met Wytse Walinga en Jeroen Koekoek, beide docent-onderzoekers binnen het Lectoraat Bewegen, School en Sport en werkzaam binnen het JIC. Samen met NeVoBo en experts uit het vakgebied gaan ze op zoek naar nieuwe methodes om kinderen kennis te laten maken met volleybal: hoe zorg je ervoor dat je de sport vereenvoudigt, maar dat de kern van het spel blijft?
Progressie en Innovatie
“De NeVoBo merkte dat niet alle kinderen makkelijk vast te houden waren voor de volleybalsport. Tegelijkertijd kwam het spel niet altijd goed op gang. Daar kunnen we mee aan de slag!” vertellen Wytse en Jeroen. Hier moet worden genoemd dat NeVoBo vanuit het verleden al progressief met leren volleyballen omgaat en daarin ook al de nodige stappen heeft gezet om het spel interessanter te maken voor de jeugd.” Wytse vervolgt: “Binnen spelontwerp is het van belang dat de kern van het spel overeind blijft. De kern van volleybal is te zorgen dat de bal niet op de grond komt in jouw veld, maar dat je hem juist op de grond van de tegenstander krijgt. Met dat idee kun je het volleybalspel vereenvoudigen terwijl de kern overeind blijft. ” Jeroen gaat hierop door: “Hoewel NeVoBo al een heel eind op weg is, kan je natuurlijk altijd verder innoveren in het belang van de kinderen.” Vanuit de bond is de wens onverminderd om het jeugd volleybal door te blijven ontwikkelen op zoek naar meer dynamische spelvormen om de jeugd betrokken te houden én goed te leren volleyballen.
Factoren bij het ontwikkelen van een goed spel
“Als je de basis van spelontwerp zoekt in het spelprincipe en niet op te veel voorgeschreven techniek dan geeft dat ruimte voor ontwerp” begint Wytse. “Die ontwerpen zijn niet richtingloos maar door het spelprincipe centraal te zetten vindt leren in een betekenisvolle omgeving plaats.” Zo begint het JIC op basis van bestaande ontwerpen van de NeVoBo te experimenteren: opstellingen, regels en andere ideeën passeren de revue. “We houden rekening met een aantal factoren: kinderen moeten genoeg balcontact hebben en betekenisvol meedoen aan het spel. We willen dat zij voelen dat ze nodig zijn in een team. Daarnaast moet een logische methodische opbouw naar het echte volleybalspel herkenbaar zijn,” vertelt Jeroen. Maar het allerbelangrijkst is dat het spel leuk blijft: “Fouten horen erbij maar het moet geen foutenfestival zijn,” aldus Wytse. Hij geeft aan dat de wetenschappelijke stroming die onderzoek doet naar leren spelen internationaal bekend is onder de term ‘Game Based Approaches en dat dit type ideeën daar vandaan komen’. Vanuit hun rol op de sportacademie als spel(sport)didaktiek voor het Jeugdsport Innovatiecentrum houden Wytse en Jeroen zich bezig met onderzoek over sportspel didaktiek en leren bewegen: “Wanneer je dat samenvoegt met de kennis van experts uit de praktijk komen we tot de beste ideeën!”
Concrete aanpassingen
De spelvormen die nu uitgewerkt worden intensiveren de rol van kinderen in het veld. “Daarnaast experimenteren we met regels waardoor we het spel makkelijker, maar ook moeilijker kunnen maken,” vertelt Jeroen. Nadat de nieuwe variant in theorie staat, wordt gekeken of het aanslaat. “Dit is het mooiste moment: werkt het spel? Sluit het aan bij beleving en wat de jeugdspelers kunnen leren? Je ziet het pas wanneer kinderen spelvormen in het echt proberen.” De nieuwe methode wordt op dit moment bij aangesloten volleybalclubs getest en vanuit daar wordt het voorstel geperfectioneerd. “Als we iets gaan implementeren, gaat dat in kleine stapjes. Het is belangrijk dat we iedereen zorgvuldig meenemen in het verhaal. Er moet draagvlak zijn en dat kost tijd. Het allerbelangrijkste onderdeel van het draagvlak is natuurlijk wanneer we zien of nieuwe ideeën gaan leiden tot een beter spel en spelbeleving bij kinderen!”
Het Jeugdsport Innovatiecentrum en de NeVoBo blijven de komende tijd samenwerken in een ‘Volleybal Living Lab’. Ook gaat het JIC samenwerken met het Mulier Instituut(opent in nieuw tabblad) om meer te weten te komen over wat transitie naar nieuw sportaanbod betekent voor andere sportbonden. Dit is een onderdeel van een grotere beweging om de Nederlandse jeugd duurzaam in beweging te krijgen.