“Ik wil geen politiek correcte ideeën, maar rauwe eerlijkheid”

Ik ben Quint Cihan Haneveld. Als theologiedocent binnen Windesheim geef ik les binnen de minor Diversiteit en Inclusie en de minor Levensbeschouwing. Tijdens mijn lessen hou ik me samen met de studenten bezig met vragen als: ‘Hoe kun je net anders over jezelf en anderen denken, op persoonlijk en op maatschappelijk vlak?’ en ‘Hoe kun je een cultuur creëren waarin er begrip is voor elkaar?’ Vanuit die vragen leer ik studenten om te gaan met allerlei mensen, ook al hebben die andere overtuigingen dan jij.  

Milder maken van je ideeën

Ik ben ervan overtuigd dat wanneer wij eigenschappen in anderen raar vinden, er in onszelf een stukje zit, waaraan we twijfelen. Ik hou hierbij de filosofie van Julia Kristeva aan; als je de vreemdheid van een ander niet kunt accepteren, vind je de vreemdeling in jouzelf. Waarom vinden we dat stukje in de ander bedreigend? Het startpunt daarin ligt altijd bij jezelf: jij vindt iets vreemd. Waarom vind je dat? Misschien worden jouw eigen ideeën uitgedaagd. Stel, iemand heeft moeite met homoseksualiteit, dan kan dat aan verschillende opvattingen liggen. Past homo zijn niet binnen jouw beeld van masculiniteit en ervaar je het daarom als een bedreiging? Wijkt het af van jouw ideaalbeeld van wat een gezin volgens jou zou moeten zijn? We doen onderzoek naar waar je standpunten vandaan komen zodat je ook jezelf beter leert begrijpen. Uiteindelijk werken we naar het milder maken van je ideeën. Want: wie ben jij om iets te vinden van wat een ander doet of om een ander ideeën op te leggen?  

Deze opvattingen vormen de basis van mijn les die daardoor ook direct heel persoonlijk is. Omdat ook naar persoonlijke ideeën van mijn studenten vraag, vertel ik vaak eerst over mijn eigen journey. Zelf ben ik bijvoorbeeld deels Indonesisch, deels Nederlands en deels Turks. Dat laatste liet ik eerder achterwege wanneer mensen me vroegen waar mijn kleur vandaan kwam. Onbewust had ik toch een vooroordeel over dat stukje in mijzelf. Ik heb daarmee geworsteld voor ik het kon accepteren. Dit was de vreemdeling in mijzelf. Ik heb mezelf moeten confronteren met mijn vooroordelen en dat heeft mij als persoon uiteindelijk verrijkt: ik accepteer mijn deels Turkse afkomst en noem nu bijvoorbeeld ook mijn tweede -Turkse- naam in mijn e-mailhandtekening. 

Spiegelen vanuit jezelf

Het startpunt met de studenten is iedere keer anders: iedere student is anders en dus ook iedere groep. We maken eerst afspraken: een veilige omgeving is belangrijk wanneer je zwaardere onderwerpen gaat bespreken. De afspraak die we maken, is dat je mag zeggen wat je denkt, maar we zoeken de bereidheid om te veranderen als je daartoe uitgedaagd wordt. In de les wil ik een cultuur opbouwen waar studenten hun rauwe mening kunnen geven: we hoeven geen politiek correcte standpunten, maar wel eerlijk meningen met de bereidheid daar kritisch naar te kijken. En dat wil ik iedereen meegeven: ga eerst met jezelf aan de slag voor je een ander veroordeelt. Binnen de les starten we met de stelling 'Wat betekent de vreemdeling in jouzelf?’. Ik hoop dat met deze manier van denken ruimdenkendheid op gang komt. Ruimdenkendheid die we kunnen toepassen op diversiteitscompetenties: je leert hoe omgaan met verschillende denkbeelden en ook professioneel te handelen wanneer anderen anders zijn dan jij. Juist door iedere keer terug te keren en te spiegelen vanuit jouzelf, word je een rijker mens.